Kritiek op Duitse politie vanwege misbruik COVID-app om getuigen te traceren
De Duitse politie heeft een app voor het traceren van contacten gebruikt om getuigen op te sporen in een plaatselijke misdaadzaak. Het schandaal heeft de voorstanders van gegevensbescherming in opstand gebracht, waarbij politici waarschuwen dat misbruik van de app het vertrouwen van het publiek kan ondermijnen.
De Duitse autoriteiten kregen dinsdag een lading kritiek over zich heen vanwege het oneigenlijk gebruik van een COVID-app voor het opsporen van contacten om een zaak te onderzoeken.
De zaak is een goed voorbeeld van de bezorgdheid die door deskundigen op het gebied van gegevensbescherming is geuit. Het speelt ook de coronabeleid-critici in de kaart die fel gekant zijn tegen alle coronabeperkingen en sceptisch staan tegenover COVID-vaccinaties, zo waarschuwden politici.
Wat is er voorgevallen?
Het incident betreft autoriteiten in de stad Mainz. Eind november stierf een man nadat hij een restaurant verliet, wat de politie ertoe aanzette een zaak te openen.
In een poging getuigen op te sporen slaagden politie en aanklagers erin om de lokale gezondheidsautoriteiten gegevens vrij te laten geven van de Luca-app, die bijhoudt hoe lang mensen in een restaurant verbleven.
De autoriteiten benaderden hierop 21 potentiële getuigen op basis van de gegevens die zij op onrechtmatige wijze uit de app hadden verkregen.
De berichten over deze zaak, die vorige week aan het licht kwamen, hebben tot wijdverbreide verontwaardiging geleid.
Openbare aanklagers in Mainz zeiden in een verklaring dat ze een onderzoek zijn gestart en ervoor zorgen "dat de relevante gegevens niet verder zullen worden gebruikt." Tot nu toe zijn er geen andere gevallen bekend waarbij de politie erin is geslaagd gegevens uit de app te gebruiken voor een onderzoek.
Wat doet de app?
De Luca-app houdt bij hoeveel tijd een bezoeker in een restaurant, bar of cultureel evenement doorbrengt. Gebruikers voeren hun persoonlijke gegevens in de app in. Vervolgens kunnen ze in een restaurant of evenement een QR-code scannen en zich afmelden wanneer ze weggaan.
Als iemand positief test op COVID-19, kunnen de lokale gezondheidsautoriteiten gemakkelijker mensen opsporen en waarschuwen die mogelijk aan het virus zijn blootgesteld.
Het gebruik van de Luca-app en andere soortgelijke apps heeft de administratieve rompslomp voor restaurants, bars en organisatoren van evenementen - die in de vroege stadia van de pandemie hun klanten hun contactgegevens op papier moesten laten noteren - enigszins verlicht.
De app is onderworpen aan de strenge Duitse wetgeving inzake gegevensbescherming.
De enige manier om de gegevens op te vragen is als zowel de lokale gezondheidsdienst als het etablissement toestemming geven om de persoonlijke data te ontsleutelen.
Zodra de gegevens niet meer versleuteld zijn, hebben alleen de plaatselijke gezondheidsdiensten toegang tot de persoonlijke gegevens van de personen die zich hebben aangemeld in de app. Bovendien mag de data alleen worden gebruikt in geval van het naspeuren van potentiële besmettingsclusters.
Wat zijn de reacties op dit voorval?
De ontwikkelaars van de app, culture4life, hebben scherpe kritiek geuit op het optreden van de autoriteiten in Mainz. "We veroordelen het misbruik van Luca-gegevens die zijn verzameld ter bescherming tegen infecties," verklaarde het bedrijf.
Culture4life voegde eraan toe dat het regelmatig verzoeken om data van de rechtshandhavingsinstanties krijgt - maar dat die verzoeken routinematig worden afgewezen.
Leden van de regeringscoalitie van Duitsland, die bestaat uit de sociaaldemocraten, de groenen en de vrije democraten, hebben ook hun bezorgdheid over de zaak uitgesproken.
Konstantin von Notz, een hooggeplaatst lid van de Groenen, waarschuwde dat misbruik van de app het vertrouwen van het publiek kan ondermijnen en de inspanningen om het stijgende aantal COVID-19-gevallen een halt toe te roepen, in de weg kan zitten.
"We mogen niet toestaan dat het vertrouwen in digitale apps, die een belangrijk instrument zijn in de strijd tegen COVID-19, verdwijnt," vertelde hij dinsdag in de editie van het Handelsblatt.
Sommige politici riepen zelfs al op om de app van de telefoon te verwijderen, een standpunt waartegen een van de ontwikkelaars van de app zich fel verzet. De Duitse rapper Smudo hielp bij de ontwikkeling van de app, en is een zakenpartner in de onderneming om zijn band en andere muzikale acts in staat te stellen weer live op te treden.
"Ik vind het onverantwoord dat oproepen van een of twee politici - van wie ik nog nooit had gehoord - ertoe kunnen leiden dat mensen midden in deze pandemische situatie de Luca-app verwijderen," vertelde Smudo aan 'Bild'.
"Wie zich aan de rand van een klif vastklampt, gooit niet zomaar een touw weg," zei de rapper.
