EU en VS zwaar teleurgesteld door Iran in moeizaam nucleair overleg

Jippie

Na de regeringswisseling in Iran willen Europa en de VS het internationale nucleaire akkoord, waaruit toenmalig VS-president Donald Trump zich in 2018 terugtrok, nieuw leven inblazen. Maar de eerste onderhandelingen zijn allesbehalve veelbelovend.

De nucleaire onderhandelingen met Iran in Wenen verlopen niet goed vanuit het oogpunt van de Amerikaanse en Europese onderhandelaars. Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hebben hun "teleurstelling en bezorgdheid" geuit over de eisen van Iran, volgend diplomatieke bronnen gisteren (vrijdag). De VS beschuldigden Teheran ervan geen "constructieve voorstellen" te hebben gedaan. Het Iraanse staatsagentschap Irna meldde dat de besprekingen voorlopig zouden worden opgeschort tot ten minste maandag.

"Teheran krabbelt terug van bijna alle compromissen" die tijdens de eerste onderhandelingsronde tussen april en juni "met de grootste moeite" tot stand waren gekomen, aldus diplomaten uit Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. De besprekingen moeten daarom "volgende week worden hervat om te zien of deze verschillen al dan niet kunnen worden overwonnen".

Ook de VS uitten kritiek op de houding van de Iraniërs. "De nieuwe Iraanse regering is niet met constructieve voorstellen naar Wenen toe gekomen," zei woordvoerder Jen Psaki van Buitenlandse Zaken. Er was "vooruitgang" in de eerste onderhandelingsrondes tot juni, maar deze week probeerde Teheran "helaas niet om de resterende problemen op te lossen".

De Iraanse regering heeft donderdag twee teksten gepresenteerd met voorstellen voor een herleving van het internationale nucleaire akkoord. Ze verwijzen naar de opheffing van de sancties tegen Iran en de nucleaire verplichtingen van Teheran, aldus hoofdonderhandelaar Ali Bagheri. 

Iran breidt capaciteit uraniumverrijking uit
Maandag zijn de nucleaire onderhandelingen met Iran hervat na een onderbreking van vijf maanden. Teheran had de besprekingen aanvankelijk opgeschort na de verkiezing van de ultra-conservatieve geestelijke Ebrahim Raisi tot president in juni. Het akkoord van 2015 moet Teheran ervan weerhouden kernwapens te bouwen. Het land verbond zich er onder meer toe zijn capaciteit voor uraniumverrijking te beperken en regelmatige inspecties van zijn nucleaire installaties toe te staan. In ruil daarvoor werden de internationale sancties opgeheven.

In 2018 trokken de VS onder president Donald Trump zich terug uit dit akkoord en legden opnieuw enorme sancties op aan Iran. Daarna trok ook Teheran zich geleidelijk terug uit de overeenkomst. Sindsdien heeft Iran voortdurend zijn uraniumverrijkingscapaciteiten uitgebreid en tegelijkertijd de controlemogelijkheden op deze capaciteit door het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie om die capaciteit te controleren beperkt.

"Iedereen weet dat ze het werk aan de verrijking hebben hervat", zei de Franse president Emmanuel Macron tijdens een bezoek aan Dubai. "Dus we hebben een situatie die niet goed is voor hen en niet goed voor de regionale veiligheid." Het is dan ook "niet uit te sluiten" dat deze onderhandelingsronde "niet snel weer zal heropenen".

De VS nemen slechts indirect deel aan de besprekingen in Wenen, ook al heeft president Joe Biden te kennen gegeven dat hij in principe bereid is de overeenkomst met Iran te heropenen. Minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken had onlangs blijk gegeven van weinig vertrouwen in de kansen op succes van de onderhandelingen. "Onze regeringen blijven vastbesloten om een diplomatieke weg vooruit te vinden," verklaarden diplomaten van Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. "Maar de tijd dringt."