Onderzoek: 'Moderna en Pfizer bieden jarenlange bescherming tegen COVID-19'

Niemand weet hoelang de COVID-19-pandemie nog zal duren. Enkele virusvarianten die ontstaan, zorgen ervoor dat het aantal positief getesten in veel landen weer stijgen. Volgens een studie zouden de nieuwe mRNA-vaccins echter permanente bescherming moeten bieden - zonder boostervaccinaties.

De vaccins van Biontech/Pfizer en Moderna zouden jarenlang beschermen tegen het coronavirus. Volgens een wetenschappelijke studie in het tijdschrift "Nature" veroorzaken ze een aanhoudende immuunrespons in het lichaam. De resultaten ondersteunen de overtuiging dat de meeste mensen die met de mRNA-vaccins zijn geïmmuniseerd, mogelijk geen boosterdosis nodig hebben zolang het virus en zijn varianten niet veel verder zullen muteren dan hun huidige vorm. Volgens de bij het onderzoek betrokken wetenschappers is het niet echter niet zeker dat het virus zich niet 'verder' gaat ontwikkelen.

"Het is een goed teken hoe duurzaam onze immuniteit is na dit vaccin", vertelde studieleider Ali Ellebedy, immunoloog aan de Washington University in St. Louis, aan de New York Times over de resultaten. Het vaccin van Johnson & Johnson is in het onderzoek niet meegenomen, maar hij gaat ervan uit dat de immuunrespons minder permanent is dan die van mRNA-vaccins.

Een maand geleden ontdekte een onderzoeksteam onder leiding van Ellebedy dat mensen die COVID-19 hadden overleefd, zelfs acht maanden na de infectie nog immuuncellen hadden tegen Sars-CoV-2 in het beenmerg. Een ander onderzoek toonde aan dat zogenaamde geheugen-B-cellen na infectie nog zeker een jaar in het lichaam blijven. Volgens de resultaten geloven onderzoekers dat mensen die besmet zijn geweest en hierna gevaccineerd zijn, een leven lang immuuncellen kunnen produceren tegen het coronavirus. Het was echter onduidelijk of vaccinatie zonder voorgaande COVID-19 besmetting een vergelijkbaar langdurig effect zou kunnen hebben.

Na een infectie of vaccinatie vormt zich een gespecialiseerde structuur in de lymfeklieren, het kiemcentrum. Deze structuur is de basis voor B-cellen (B-lymfocyten), die antilichamen vormen tegen virussen. Hoe langer deze B-cellen in het lichaam blijven, hoe effectiever ze kunnen reageren op virusvarianten. Dr. Ellebedy ontdekte dat het kiemcentrum 15 weken na de eerste dosis van het vaccin nog steeds zeer actief was bij alle 14 deelnemers en dat het aantal geheugencellen dat het coronavirus herkende niet was afgenomen.

Kiemcentra pieken meestal één tot twee weken na vaccinatie en nemen dan af. "Meestal is er na vier tot zes weken niet veel meer over", vertelde Deepta Bhattacharya, een immunoloog aan de Universiteit van Arizona, aan de krant. Maar de kiemcentra die door de mRNA-vaccins werden gestimuleerd, namen pas maanden na vaccinatie af. Het meeste van wat wetenschappers weten over de persistentie van kiemcentra is gebaseerd op dierstudies, aldus Bhattacharya. De nieuwe studie laat voor het eerst zien wat er met mensen gebeurt na vaccinatie.

Volgens de studie hebben mensen die permanent met medicijnen worden behandeld en ouderen met een zwak immuunsysteem wel een boostervaccinatie nodig. Volgens de onderzoeksgroep rond Ellebedy is het moeilijk te voorspellen hoe lang de bescherming van mRNA-vaccins precies zal duren. Zonder varianten zou immuniteit theoretisch een leven lang kunnen duren. Maar het virus evolueert duidelijk verder.