Het 'Uyghur Tribunal' in Londen ligt China zwaar op de maag

Jippie

Het 'Uyghur Tribunal' in Londen wil meer te weten komen over de leefsituatie van de moslimminderheid in de Chinese provincie Xinjiang. Getuigen vertellen over martelingen, massale verkrachtingen en gedwongen sterilisaties. Peking verdedigt zich tegen de beschuldigingen en legt sancties op aan de betrokkenen.

In Londen is een onafhankelijke instantie begonnen met het horen van Oeigoeren die beschuldigingen naar China uiten over ernstige mishandeling van leden van deze moslimminderheid. Getuigen hebben bij het Oeigoerse Tribunaal aangifte gedaan van groepsverkrachting en gedwongen sterilisatie van vrouwen in door Peking gerunde kampen in de provincie Xinjiang in het noordwesten van China. De instantie, bestaande uit advocaten en mensenrechtendeskundigen, is van plan in december een rapport te publiceren over de mensenrechtensituatie in Xinjiang. Peking noemt het laster.

"De aantijgingen tegen de Volksrepubliek China zijn ernstig", zei panelvoorzitter Geoffrey Nice bij de opening van de bijeenkomst. Het tribunaal is niet gelieerd aan enige regering, maar is opgericht op verzoek van de grootste Oeigoerse ballingschapsorganisatie, het World Uyghur Congress. China weigerde aanwezig te zijn en legde sancties op aan de betrokken personen.

Qelbinur Sidik, een moslimleraar met Oezbeekse roots afkomstig uit de hoofdstad van Xinjiang, Urumqi, deed verslag van haar verblijf in twee stinkende, overvolle "heropvoedingskampen" voor Oeigoeren, waar ze gedwongen werd Chinees te leren. Mensen moesten boeien dragen tijdens de lesuren, vertelde ze. De bewakers in het kamp zagen de mannelijke gevangenen niet als 'mensen', zei Sidik. "Ze genoten ervan om te zien hoe de mannen werden vernederd. Het lijden was hun pleziertje."

Getuige: Vier dagen en nachten gemarteld
Sidik zei dat vrouwelijke gevangenen slecht werden behandeld tijdens de verhoren. "Ze werden niet alleen gemarteld maar ook verkracht, soms in groepen", voegde ze eraan toe. Gedwongen sterilisatie van Oeigoerse vrouwen was gebruikelijk en één vrouw stierf als gevolg daaraan. Sidik moest ook onder dwang gesteriliseerd worden voordat ze een visum kreeg om haar dochter in Nederland te bezoeken en China te ontvluchten. "Ik gun niemand deze martelingen", zei Sidik door tranen heen.

Omir Bekali, een Kazachse burger van Oeigoerse afkomst, sprak ook met het panel. Bekali zegt dat hij werd gearresteerd tijdens een bezoek aan zijn familie in Xinjiang. Op een bepaald moment in zijn getuigenis deed hij boeien om, om het panel te laten zien hoe hij meer dan zeven maanden in een kamp werd vastgehouden. "Ik ben de eerste vier dagen en nachten gemarteld", zei hij. "Ik werd aan het plafond gehangen." Daarna werd hij over het hele lichaam en op de voetzolen geslagen. Zijn vader werd vermoord en zijn broer is gehandicapt geraakt door de martelingen.

Volgens mensenrechtenorganisaties worden minstens één miljoen Oeigoeren en andere moslimminderheden vastgehouden in detentiekampen in Xinjiang. Daar worden ze naar verluidt gedwongen hun religie, cultuur en taal op te geven en in sommige gevallen staan ze ook bloot aan mishandelingen. Washington beschuldigt Peking van genocide op de Oeigoeren en andere minderheden in Xinjiang. Peking verwerpt de aantijgingen voortdurend en spreekt van opleidings- en werkprogramma's tegen extremisme.