Geen zoet suikerfeest: Israël bombardeert mediakantoren AP en AJ, Hamas bombardeert Tel Aviv

Sinds maandag zijn Israël en de militante Palestijnen in de Gazastrook verwikkeld in een gewelddadige strijd en het eind hiervan lijkt nog lang niet in zicht.

Update 15.25 uur: Voor de zesde dag op rij vliegen de raketten heen en weer tussen Hamas en Israël. Door Israël werd een vluchtelingenkamp getroffen waarbij ten minste 10 Palestijnen - acht kinderen, twee vrouwen - om het leven kwamen. Ook werd een kantorenpand onder vuur genomen waarbij kantoren van nieuwszenders Al Jazeera en The Associated Press werden vernietigd. Israël had hier vantevoren een waarschuwing voor afgegeven. Israël claimt dat de gebouwen die ze in Gaza onder vuur nemen ruimtes zijn waar Hamas gebruik van maakt, tussen de gewone bevolking en bedrijven in die dan het ware als 'dekmantel' worden gebruikt.

Ondertussen verzamelden Palestijnen zich zaterdag in delen van de bezette Westelijke Jordaanoever om te protesteren tegen de Israëlische bezetting en de aanhoudende bombardementen op Gaza. Er werden ook solidariteitsbijeenkomsten over de hele wereld gehouden ter gelegenheid van Nakba-dag of "The Catastrophe", toen de etnische zuivering van 750.000 Palestijnen door zionistische milities plaatsvond om de staat Israël mogelijk te maken.

Minstens 140 Palestijnen, waaronder 39 kinderen, zijn sinds maandag gedood in de Gazastrook. Ongeveer 950 anderen zijn gewond geraakt. Op de bezette Westelijke Jordaanoever hebben Israëlische troepen minstens 13 Palestijnen gedood. De confrontaties tussen de Israëlische politie en Palestijnse demonstranten duurden tot diep in de nacht in bezet Oost-Jeruzalem.

In Israël zijn ook tenminste negen mensen gedood, met één nieuwe sterfgeval op zaterdag in Ramat Gan. Het Israëlische leger zei dat honderden raketten vanuit Gaza naar verschillende locaties in Israël zijn afgevuurd en dat ze versterkingen hebben toegevoegd nabij de oostelijke landen van de enclave.

Naarmate het geweld escaleert, wordt de humanitaire crisis steeds erger, waarbij duizenden Palestijnse gezinnen onderdak zoeken in door de Verenigde Naties geleide scholen in het noorden van Gaza om te ontsnappen aan Israëlisch artillerievuur. De VN heeft gezegd dat ze schat dat ongeveer 10.000 Palestijnen hun huizen in Gaza hebben verlaten gedurende het Israëlische offensief.

>

Eerdere berichtgeving:
Tijdens een grote aanval in de nacht van donderdag op vrijdag heeft het Israëlische leger een belangrijk tunnelsysteem* aangevallen dat eigendom is van Hamas, een terroristische groepering die veel aanhangers heeft in de Gazastrook. "Vele kilometers" van het tunnelnetwerk zijn beschadigd, schreef het leger op Twitter. 

Ondertussen bleven Palestijnse militanten Israël bombarderen vanuit de Gazastrook. Volgens het leger zijn er meer dan 2.000 raketten op Israël afgevuurd sinds de escalatie maandagavond begon. Het verdedigingssysteem "Iron Dome" onderschepte daar bijna 1000 van. Vrijdagavond liet het leger weten dat er vanuit Syrië drie raketten op Israël zouden zijn afgevuurd. Een daarvan zou op Syrische bodem zijn ontploft.

Zware verliezen aan beide kanten
De hele vrijdag klonken er steeds weer waarschuwingssirenes, vooral in de buurt van het Palestijnse gebied aan de Middellandse Zee. Volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid zijn er sinds de escalatie maandag meer dan 120 mensen omgekomen in Gaza, onder wie vrouwen en kinderen. Ongeveer 900 andere mensen raakten gewond. Volgens het Israëlische leger, zijn in Israël de afgelopen dagen acht mensen gedood door het Palestijnse raketvuur. Het conflict verspreidt zich ook steeds meer van de Gazastrook naar de Westelijke Jordaanoever. Volgens de gezondheidsautoriteiten daar zijn vrijdag zeven Palestijnen gedood door beschietingen van het Israëlische leger.

Staakt-het-vuren
Israël mobiliseerde duizenden reservisten die voor een grondoffensief konden worden ingezet. Maar tot nu toe zijn er geen tekenen van een echte invasie. Hamas-woordvoerder Abu Obeida zei dat zijn organisatie niet bang is voor een Israëlisch grondoffensief. Dit vergroot vvor hen alleen de kans om soldaten te doden of gevangen te nemen.

Volgens Egyptische veiligheidskringen heeft Israël een aanbod van de regering in Caïro om een staakt-het-vuren te gaan organiseren afgewezen. De Verenigde Naties riepen op om de grens tussen Israël en Gaza open te stellen voor brandstof en hulpgoederen. Ongeveer twee miljoen Palestijnen wonen in het afgezette gebied. Volgens schattingen van de VN hebben ongeveer 10.000 Palestijnen hun huizen in Gaza moeten verlaten als gevolg van de aanhoudende gevechten. Palestijnen ontvluchtten de buitenwijken van Gaza-stad met wat haastig ingepakte bezittingen, zei een woordvoerder van het VN-Agentschap voor Palestijnse Vluchtelingen (UNRWA). Duizenden braken in op de 16 scholen van de hulporganisatie om daar veilig onderdak te zoeken.

Amerikaanse diplomaat als bemiddelaar
De Palestijnse president Mahmoud Abbas riep de Amerikaanse regering op om onmiddellijk in te grijpen na het geweld tegen Israël. Abbas heeft de Israëlische regering vrijdag volledig verantwoordelijk gesteld voor de escalatie, zei het presidentiële kantoor.

De Amerikaanse topdiplomaat Hady Amr, die vrijdagavond in Israël arriveerde, wil nu bemiddelen in het conflict. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zei woensdag dat hij Amr had gevraagd om Israëlische en Palestijnse functionarissen te ontmoeten om mogelijkheden tot de-escalatie te onderzoeken namens de Amerikaanse president Joe Biden. Woordvoerster van het Witte Huis, Jen Psaki, heeft onlangs het recht van Israël op zelfverdediging herhaald. De regering-Biden zet zich op alle niveaus in om het geweld te de-escaleren. Psaki voegde eraan toe dat het verlies van mensenlevens tragisch is - "of het nu Palestijnse of Israëlische levens zijn".

Demonstraties in andere landen
In veel landen waren er pro-Palestijnse protesten. Volgens een rapport van het staatspersbureau Petra verzamelden zich honderden demonstranten bij de grens met Israël in Jordanië. In Zuid-Libanon raakten twee demonstranten dodelijk gewond door waarschuwingsschoten uit tanks. Een 21-jarige Libanees was eerder met tientallen anderen Israëlisch grondgebied binnengedrongen, meldt het Libanese staatsagentschap NNA. Een tweede demonstrant werd neergeschoten. Hij bezweek later aan zijn verwondingen, zoals  door veiligheidskringen werd bevestigd.
Ook in Utrecht vond een demonstratie plaats met enkele honderden deelnemers.  Diverse pro-Palestijnse groepen willen zaterdag ook de straat op om te demonstreren. 

Angst voor nieuwe protesten op de dag van Nakba
Het conflict tussen Israëli's en Palestijnen is hoog opgelopen tijdens de islamitische vastenmaand Ramadan en na de afgelasting van de Palestijnse parlementsverkiezingen. Politiebarrières in de oude stad Jeruzalem, die veel jonge Palestijnen als vernedering werden beschouwd, worden als aanleiding van de huidige escalatie gezien. Bovendien waren er schermutselingen tussen Palestijnen en Israëlische kolonisten in de wijk Sheikh Jarrah in Jeruzalem over huisuitzettingen en gewelddadige aanvaringen op de Tempelberg. Dit complex met de Rotskoepel en de Al-Aqsa-moskee is de derde heiligste plek in de islam. Maar het is ook heilig voor joden omdat er vroeger twee joodse tempels stonden. De islamistische Hamas heeft verklaard de verdediger van Jeruzalem te zijn.

Zaterdag is het Nakba (catastrofe) dag. De Palestijnen herdenken vervolgens de verdrijving en vlucht van honderdduizenden Palestijnen tijdens de oprichting van de staat Israël in 1948. Er wordt gevreesd voor nieuwe gewelddadige protesten. Dit jaar valt de dag samen met de derde dag van het Eid-al-Fitr-festival, het zogenaamde suikerfestival aan het einde van de Ramadan.

*Toelichting op het "Metro" -tunnelsysteem
De Gazastrook is een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld. Israël observeert constant de kuststrook - bijvoorbeeld met drones vanuit de lucht of via elektronische bewaking. Voor strijders en commandanten van Hamas betekent dit: ze moeten iets bedenken om ongemerkt van A naar B te komen, wapens te vervoeren of te vluchten.

Dit is waar een systeem in het spel komt dat het Israëlische leger "Metro" noemt. Het is een wijdvertakt kilometerslang tunnelsysteem. Het stelt het Israëlische leger voor enorme uitdagingen. Als Israël de tunnels aanvalt, kan de bevolkingsdichtheid in de Gazastrook ook leiden tot slachtoffers onder de burgerbevolking.

Het is gebruikelijk dat militante organisaties tunnels bouwen in het Midden-Oosten. Hezbollah in Libanon probeert ook geheime routes naar Israël te creëren om mogelijk aan te vallen.

Zie ook: Israël nu ook vanuit Syrië beschoten, Jordaniërs en Syriërs trekken over de grens om Palestina bij te staan