Onderzoek 'mep een mug' is een succes al 6000 dode muggen binnen

Nederland liet het zich geen twee keer zeggen. De oproep ‘Mep een mug’ (en stuur hem naar ons op) van de Wageningen Universiteit leverde zo'n zesduizend dode muggen op. "We hopen zo een beter beeld te krijgen van welke muggensoorten in de winter in Nederlandse huizen aanwezig zijn.” Zo meldt het AD.

Wageningen Universiteit krijgt regelmatig vragen over muggenoverlast. Het is echter onbekend hoe vaak en waar muggenoverlast voorkomt en welke soorten die overlast veroorzaken.

Het Muggenradar project richt zich daarom op de volgende doelen:

  • Waar in Nederland komen welke steekmuggen voor?
  • Welke overlast veroorzaken steekmuggen?
  • Welke risico’s brengen steekmuggen met zich mee in verband met de overdracht van ziektes?
  • Hoe is overlast te voorkomen en hoe zijn risico’s op overdracht van ziektes in de toekomst te verkleinen.

Het publiek speelt een belangrijke rol in het onderzoek door via www.muggenradar.nl door te geven welke mate van muggenoverlast ze ervaren. Daarnaast vragen we het publiek op een aantal momenten in het jaar steekmuggen op te sturen naar Wageningen University. Van de ingestuurde muggen bepalen we welke muggensoort het is en in combinatie met de informatie die via het online formulier is ingevuld bepalen we hoeveel overlast de mug heeft veroorzaakt. Zelfs als een exemplaar enigszins beschadigd is (bijvoorbeeld door een ferme genadeklap), kunnen wij meestal nog bepalen tot welke soort de steekmug behoort. We gebruiken ook een aantal tests waarmee we het genetische materiaal van de mug kunnen bestuderen en kunnen bevestigen tot welke soort deze behoort.

Op zoek naar molestus
De meest algemene soort in Nederland is de huissteekmug, Culex pipiens. Uit eerdere waarnemingen blijkt dat er een nauw verwante variant van deze huissteekmug (Culex pipiens molestus) is die hier vaker voor lijkt te komen dan gedacht. Deze mug is eerder op ondergrondse plekken aangetroffen, zoals in de metro in Amsterdam, en gaat niet zoals de huissteekmug in winterrust. Deze mug heeft bovendien, in tegenstelling tot de huissteekmug, een sterke voorkeur voor bloed van zoogdieren in plaats van vogels. Op grond van haar uiterlijk is ze niet te onderscheiden van de huissteekmug. De molestus variant is alleen met recentelijk beschikbaar gekomen DNA-analysetechnieken van de gewone huissteekmug te onderscheiden.

Overdracht van ziektes
Achterhalen óf en wáár deze molestus variant in ons land voorkomt is van belang omdat deze mug, net als andere soorten, in staat kan zijn virussen over te dragen zoals het West-Nijlvirus. Tot nu toe brengen muggen in ons land geen virussen of parasieten over op mensen en vormen ze geen bedreiging voor de volksgezondheid. Maar in andere Europese landen, zoals Griekenland, Italië en Hongarije, worden al wel regelmatig besmettingen met het West-Nijlvirus gemeld. Verschillende universiteitsgroepen in Nederland doen onderzoek naar de mogelijke risico’s die een nieuwe mug of een exotisch virus met zich mee kan brengen. Aan Wageningen University doen onderzoekers proeven in een speciaal daarvoor beveiligd lab waarbij zij verschillende Nederlandse muggensoorten voeden met bloed dat is geïnfecteerd met het West-Nijlvirus. Zo kunnen zij vaststellen of deze soorten daadwerkelijk kunnen bijdragen aan de overdracht van dit virus.