Irritatie over beoogde kransleggers 4 mei neemt toe

Binnen Indisch Nederland is grote irritatie ontstaan over twee personen die tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam een krans zouden moeten leggen. De beoogde kransleggers blijken de Bersiap te ontkennen door – niet Indonesiërs, maar – “het Nederlandse kolonialisme” verantwoordelijk te houden voor de gruwelijkheden. Daarmee is de invulling van de Nationale Dodenherdenking opnieuw omstreden.

Volgens weblog Indisch4Ever zouden Ron Mertens en zijn kleinzoon Stéphan van Beek zijn aangewezen om samen een krans te leggen “voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië (…) tijdens en direct na de Japanse bezetting”. Een zeer ongelukkige keuze blijkt nu. Nadat Federatie Indische Nederlanders (FIN) gisteren onthulde dat Van Beek lid is van het radicale Dekolonisatie Netwerk voormalig Nederlands-Indië, blijkt Mertens op internet niet zelden de Bersiap te ontkennen. Volgens Mertens zouden “300 jaar Nederlands kolonialisme” en de “herbezetting van Indië” de daadwerkelijke verantwoordelijken zijn voor de geweldsuitbarsting tegen veelal onschuldige burgers. FIN sprak de afgelopen dagen met diverse ingewijden die zich not amused tonen en willen dat het Comité 4 en 5 mei ingrijpt.

Op internet lopen de gemoederen inmiddels hoog op. “Geen enkel excuus, geen enkele vergoelijking voor de Bersiapmoorden. Net zo min als er voor de Duitse nazi’s geen enkel excuus is om Joden, zigeuners en ander in hun ogen minderwaardig volk wreed te extermineren. Op 4 mei zal ik als vanouds thuis de bendeira halfstok hangen, maar voor één keer zal ik de nationale herdenkingsceremonie op het buisje niet bijwonen” aldus een woedende Pierre de la Croix in capitalen. Er blijken meerdere Indische families te zijn die zijn boosheid delen. Ook Arthur Olive toont zich kritisch. “Als men zulke mensen als Mertens laat spreken op een herdenking dan is het maar goed ook dat de Bersiap-slachtoffers worden herdacht in alle stilte op een bankje zoals de heer Somers het doet”. De kritiek is soms zo heftig dat die is verwijderd, zo blijkt uit screenshots.

Gisteren zorgde het nieuws dat de kleinzoon van Mertens tot een van de beoogde kransleggers behoort al voor verontwaardiging. Hij blijkt namelijk lid van het extremistische dekolonisatienetwerk. Die actiegroep vergelijkt Nederlanders met nazi’s en vindt dat niet Indonesiërs, maar “het Nederlandse kolonialisme” schuldig is aan de wrede moordpartijen op onder andere (Indische) Nederlanders. Volgens de actiegroep hadden Nederlanders in voormalig Nederlands-Indië bovendien “niets te zoeken”. “Een ergerlijke vorm van victim blaming” zei Moll (voorzitter van de Federatie Indische Nederlanders (FIN) daarover. Nu blijkt Mertens die standpunten dus te delen. “De vraag of je zulke figuren op 4 mei op de Dam wel een podium moet geven is hiermee alleen maar relevanter geworden. Het leidt af van waar het op 4 mei om 20.00 uur echt over zou moeten gaan” zegt Moll in een reactie op het laatste nieuws.

Dat de kranslegging door Mertens en Van Beek binnen Indisch Nederland slecht valt is verklaarbaar. Indische Nederlanders hebben zwaar geleden onder de Bersiap, dat Maleis is voor “Wees paraat” of “Geef acht!”. Het is de strijdkreet van Indonesische organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie van Japan dood en verderf zaaiden onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Gedurende deze uiterst gewelddadige periode zijn duizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers is tot op heden onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Het was tegen deze gewelddadige achtergrond dat de regering in 1947 besloot om de Nederlandse Krijgsmacht grootschalig in te zetten in voormalig Nederlands-Indië.