Vier gevallen bloedstollingsstoornis na Janssen COVID-19-vaccin , EMA start onderzoek

Het coronavaccin van Johnson & Johnson is al goedgekeurd in de EU, maar wordt tot nu toe alleen in de Verenigde Staten (VS) gebruikt. Daar ontdekten de autoriteiten, net als bij het COVID-19 vaccin van AstraZeneca, dat er in zeldzame gevallen problemen met  bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) kunnen optreden. Een van deze personen is overleden. In Georgia in de VS worden de vaccinaties met het Janssen vaccin nu opgeschort.

De European Medicines Agency (EMA) onderzoekt of vaccinaties met het coronavaccin van de Amerikaanse fabrikant Johnson & Johnson (en het Nederlandse Janssen) verantwoordelijk zijn voor vier van deze gevallen van zeldzame trombose. De EMA rapporteerde dat drie gevallen van de zeldzame trombose gemeld zijn in de VS en een ander in de context van een klinische studie op een niet nader gespecificeerde locatie. Een van de gevallen was dodelijk. De EMA kondigde ook nog nader onderzoek te doen naar vijf gevallen van het zogenaamde capillair leksyndroom die verband zouden kunnen houden met een AstraZeneca-vaccinatie.

Het vaccin van Johnson & Johnson wordt momenteel alleen in de VS gebruikt. Het COVID-19-vaccin is sinds half maart ook in de EU goedgekeurd, maar wordt nog niet gebruikt. Volgens de Europese Commissie begint de levering op 19 april. In het tweede kwartaal worden in totaal 55 miljoen doses van het vaccin geleverd. In tegenstelling tot de andere vaccins is slechts één injectie nodig voor volledige bescherming.

Het vaccin van Johnson & Johnson is het tweede vaccin dat de EMA onderzoekt naar een verband met zeldzame gevallen van trombose in hersenaders. Met het vaccin van AstraZeneca hadden de experts na 31 verdachte gevallen alleen al in Duitsland een verband gelegd tussen het vaccin en trombose, maar dit komt zeer zelden voor. De frequentie van gemelde incidenten met bloedstolsels in de hersenen is volgens de EMA ongeveer 1 op 100.000. Het Geneesmiddelenbureau raadt daarom het gebruik van AstraZeneca zonder voorbehoud aan. De voordelen van het vaccin wegen op tegen de risico's, zei hij.

Verschillende Europese landen hebben deze aanbeveling niet opgevolgd. Onder meer Nederland en Duitsland hebben besloten om alleen ouderen van 60 jaar en ouder met het vaccin te vaccineren. Jongere mensen die al één dosis hebben gekregen, kunnen met AstraZeneca gevaccineerd worden, al gaan er stemmen op om de tweede vaccinatie met een ander vaccin te doen.

Vector vaccins aangetast
De vaccins van Johnson & Johnson zijn, net als die van AstraZeneca, zogenaamde vectorvaccins. Je hebt een virus als basis nodig om een antigeen het lichaam in te krijgen. Bij Johnson & Johnson is het een menselijk rhinovirus dat onschadelijk is gemaakt. Het bevat genetisch materiaal van een oppervlakte-eiwit waarmee de Sars-CoV-2-ziekteverwekker op menselijke cellen terechtkomt.

De preparaten van Biontech/Pfizer en Moderna zijn daarentegen zogenaamde mRNA-vaccins. "m" staat voor boodschapper, "RNA" voor ribonucleïnezuur. Hier is het mRNA de bouwinstructie voor een component van de Covid-19-ziekteverwekker. Het komt in de lichaamscellen terecht met behulp van kleine vetdruppeltjes. Deze produceren dan ook het viruseiwit waartegen het lichaam zijn immuunrespons ontwikkelt.