Trump trekt het boetekleed aan en veroordeelt de bestorming van het Capitool

Donald Trump probeert de schade te beperken: in een nieuwe videoboodschap op Twitter veroordeelde hij de 'gruwelijke aanval' op het Capitool en gaf ook zijn verlies toe van de recente presidentsverkiezingen. 

Na een storm van kritiek heeft de Amerikaanse president Donald Trump nu de bestorming van het Capitool door zijn eigen aanhangers veroordeeld. Het was een 'gruwelijke aanval' die verontwaardiging bij hem opwekte vanwege 'het geweld, de wetteloosheid en de chaos', zei Trump in een nieuwe video.

'Degenen die geweld gebruikten, vertegenwoordigden het land niet. En degenen die de wet overtraden, zouden ervoor boeten'. Trump zei dat dit een moment was voor 'genezing en verzoening'. De rust moet terugkeren.

Hij ging niet in op zijn eigen rol bij het ophitsen van zijn aanhangers. Hij gaf wel aan te weten dat zijn fans "teleurgesteld" waren, maar zei daarbij dat 'onze ongelooflijke reis nog maar net begint'.

Trump belooft een geordende machtsoverdracht
Tijdens een bijeenkomst met duizenden supporters gisteren riep de vertrekkende president op tot een protestmars naar het Capitool, waar de stemmen voor de verkiezingswinnaar Joe Biden zouden moeten worden bevestigd. 'Als je niet keihard vecht, verlies je je vaderland', zei Trump tegen de demonstranten. Kort daarna vielen zijn volgelingen het Capitool binnen.

In een eerste reactie op de rellen in het Capitool stuurde Trump een videoboodschap naar de indringers dat ze naar huis moesten gaan, maar hij veroordeelde het geweld niet en herhaalde de beschuldigingen van verkiezingsfraude. In zijn recentste videoboodschap gaf Trump toe dat op 20 januari een nieuwe regering onder president-elect Biden wordt beëdigd. Hij zei dat nu zijn focus zal liggen op 'zorgen voor een rustige, ordelijke en soepele overdracht van macht'.

Ontslag en kritiek na rellen
De Amerikaanse minister van Transport onder Trump, Elaine Chao, kondigde als eerste aan op Twitter dat ze haar ambt verliet.

'Gisteren heeft ons land een traumatische en volledig te voorkomen gebeurtenis te verduren gehad toen Trumpfans het Capitool bestormden na een bijeenkomst waar hij sprak. Zoals velen van u ook zullen hebben gevoeld, was ik ernstig bezorgd over de "Ik kan niet opzij stappen mentaliteit",' schreef Chao. 

Ontslagreeks in het Witte Huis
Chao is niet de enige die stappen onderneemt. De speciale gezant van de VS voor Noord-Ierland en voormalig stafchef van het Witte Huis Mick Mulvaney vertelde aan CNBC: 'Ik kan hier niet blijven, niet na gisteren.' Hij had staatssecretaris Mike Pompeo inmiddels op de hoogte gesteld van zijn ontslag. Eerder waren plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur Matt Pottinger en de woordvoerster van de first lady Melania Trump - en ex-woordvoerster van de president -, Stephanie Grisham, opgestapt.

'Degenen die blijven, en ik heb met sommigen gesproken, doen dat alleen omdat ze vrezen dat de president hen zou vervangen door iemand die minder capabel is voor hun functie,' zei Mulvaney. De speciale gezant was zelf door Trump afgezet als stafchef omdat hij in oktober had toegegeven dat de militaire hulp aan Oekraïne op bevel van de president was bevroren.

Scherpe kritiek vanuit onze eigen gelederen
Veel van de Republikeinse partijgenoten van Trump hebben ook scherpe kritiek geuit op Trump en zijn gewelddadige fans. McConnell zei, verwijzend naar de gebeurtenissen van gisteren, dat de politie en andere functionarissen niet goed hebben gepresteerd tijdens de bestorming. Maar de uiteindelijke schuld ligt toch echt bij de criminelen die het Capitool hebben bestormd en de mensen die hen daartoe hebben aangezet.

Ex-minister van Justitie William Barr zei dat er geen excuus is om 'een mensen menigte op de been te brengen' om druk uit te oefenen op het Congres. In het kabinet is Barr een van Trump's meest loyale medestanders geweest. Half december nam hij echter ontslag na oplopende spanningen tussen hem en de president.

Roep om afzetting
Sommige Republikeinen houden het niet bij kritiek. Het Republikeinse parlementslid in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Adam Kinzinger, riep zelfs op tot de afzetting van Trump. 'Alles wijst erop dat de president zich heeft losgemaakt, niet alleen van zijn plicht of zelfs zijn eed, maar van de werkelijkheid zelf.' Ook Democraten, waaronder Nancy Pelosi, eisen de afzetting van Trump.