Veel ziekenhuizen stoppen met de kritiek planbare zorg (kanker, transplantaties e.d.)

Tientallen Nederlandse ziekenhuizen kunnen een deel van de zogenoemde ‘kritisch planbare zorg’ niet meer verlenen. Het gaat om zorg die binnen zes weken moet worden gegeven, zoals operaties en behandelingen wegens kanker.

Dat blijkt uit meldingen die de ziekenhuizen doen bij de NZa. Het aantal ziekenhuizen dat zich meldt met dit soort problemen is stijgende. Het was afgelopen zomer de bedoeling van onder meer het kabinet en de NZa dat hooguit niet-spoedeisende planbare zorg zou worden stilgelegd wegens de stijgende druk op de ziekenhuizen en hun personeel door de COVID-19-crisis. Dat zou dan gaan om ingrepen die langer dan zes weken kunnen wachten, zoals heupoperaties. Zo meldt Skipr.

Op de website van de Nederlandse Zorgautoriteit heeft men zojuist het volgende nieuwsbericht gepubliceerd:

Ziekenhuizen schalen zorg verder af, verwijzingen ggz en ziekenhuiszorg redelijk stabiel
Landelijk is de operatiecapaciteit voor reguliere zorg met 50 procent afgeschaald. Daarnaast geeft 29 procent van de ziekenhuizen aan de kritisch planbare zorg, zorg die binnen 6 weken moet plaatsvinden om gezondheidsschade te voorkomen, nog maar deels te kunnen leveren. Het aantal verwijzingen dat huisartsen voor hun patiënten hebben kunnen uitschrijven naar de ziekenhuizen en zelfstandige klinieken ligt momenteel op 78% van het verwachte aantal verwijzingen zonder coronacrisis. In de voorafgaande weken lag dat percentage nog rond de 85 procent. Het absolute aantal verwijzingen valt, net als in voorgaande jaren, lager uit door de kerstperiode. Opvallend is dat het aantal spoedverwijzingen kindergeneeskunde behoorlijk stabiel blijft.

Het aantal verwijzingen naar de ggz is de afgelopen weken stabiel en iets boven de aantallen in dezelfde periode vorig jaar. Voor kinderen en jeugd ligt het aantal verwijzingen al een aantal weken ruim boven het niveau van begin dit jaar (pre-corona). Dat blijkt uit de wekelijkse rapportages van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over de gevolgen van de corona-uitbraak voor verwijzingen naar en behandelingen in de medisch-specialistische zorg en de geestelijke gezondheidszorg.

Beschikbaarheid reguliere zorg
In Zorgbeeld houden ziekenhuizen daarnaast de actuele beschikbaarheid van reguliere zorg bij en de druk die zij ervaren. Uit het portaal blijkt dat begin deze week het aantal operaties landelijk inmiddels is afgeschaald met 50 procent. Vorige week was dit nog 40 procent, de week daarvoor 26 procent. Het ziekteverzuim onder zorgverleners in ziekenhuizen ligt net als vorige week op 8 procent. De druk op IC en kliniek ligt nog steeds gemiddeld op 3 op een schaal van 1 tot 5. Dit staat voor ‘Bijzondere maatregelen en accentverlegging om de kwaliteit te behouden’. Vanwege de toenemende COVID-19-druk zien we dat meer ziekenhuizen aangeven nog slechts deels in staat te zijn kritiek planbare zorg (de zorg die binnen zes weken moet plaatsvinden om onomkeerbare gezondheidsschade te voorkomen) te leveren. Dit maakt goede samenwerking in de regio om de toegang tot die zorg te borgen extra belangrijk. De NZa voert hierover deze week gesprekken met de ROAZ-voorzitters en vertegenwoordigers van de zelfstandige klinieken en zorgverzekeraars in de betreffende regio’s.

Ziekenhuiszorg
Hoewel er de afgelopen weken voor de meeste specialismen sprake is van een redelijk stabiel aantal verwijzingen naar het ziekenhuis, zien we in de afgelopen weken een terugval. Het aantal verwijzingen ligt ieder jaar in deze periode lager.

Vanwege de kerstperiode was dit te verwachten. In totaal hebben huisartsen sinds de corona-uitbraak 1,16 miljoen minder verwijzingen kunnen uitschrijven voor hun patiënten dan verwacht kon worden zonder corona.

Ggz
In week 52 daalt het aantal verwijzingen door de kerstdagen. Het verwijsniveau ligt, net als in de voorgaande weken, iets boven dat van 2019. Afgezien van week 52 zien we dat het aantal verwijzingen nu bijna vergelijkbaar is met de aantallen van vóór corona. In totaal hebben ongeveer 5000 verwijzingen plaatsgevonden. Dit is 6% hoger dan het verwachte aantal verwijzingen zonder coronamaatregelen. Bij de ggz is er sprake van een flinke stijging in het aantal verwijzingen onder kinderen en jeugd ten opzichte van het begin van de coronacrisis. Opvallend is nog steeds het hoge aantal verwijzingen voor ADHD. Dat ligt anders bij de verwijzingen voor cognitieve problemen. Dit is een tijdje lager geweest, maar is inmiddels weer vergelijkbaar met het niveau van 2019.