Het politiepaard: fit, dapper en duurzaam inzetbaar

Een hartslagband, een gps, een versnellingsmeter en een app. De komende twee jaar verzamelen de politie, paardensportfysioloog Carolien Munsters en TNO veel informatie over politiepaarden tijdens hun training en inzet, zodat deze nuchtere dieren straks nog beter inzetbaar zijn voor een veilig Nederland.

De politie doet er samen met TNO veel aan om haar medewerkers zo gezond en lang mogelijk inzetbaar te houden – niet alleen de ‘gewone’ medewerkers, maar ook de paarden. Ten eerste om het dierenwelzijn te optimaliseren, ten tweede omdat de opleiding van de paarden veel tijd vergt en uitval door blessures nu eenmaal extra geld kost. Het idee om de dieren met innovatief onderzoek te monitoren komt dan ook van de bereden politie zelf. “Eerder onderzoek in de sportwereld van mensen én van paarden toonde aan dat de chronische en actuele werkbelasting, oftewel de fitheid en inzet, in balans moeten zijn”, vertelt Milène Catoire van TNO. “Zodra die verstoord raakt, ontstaat een groter risico op blessures. Daarom besloten we als TNO samen met paarden-expert Carolien Munsters de werkbelasting tijdens de training en inzet in kaart te brengen.”

Onderzoek bij stallen in Den Haag en Boxtel
Elk paard dat in het onderzoek meedraait, krijgt een hartslagband om tijdens trainingen en diensten. Via gps worden ook de afstand en snelheid gemeten en een versnellingsmeter laat de charges zien. In een app noteert de ruiter wat verder van belang is: hoe ziet de ondergrond eruit, draag je ruiterkleding of een zwaardere ME-uitrusting, heeft het paard ‘stiften’ onder de hoefijzers, enzovoorts.

“Bovendien vragen we de paardenverzorgers om elke dag te noteren of het paard ergens last van heeft en andere zaken die mogelijk meespelen, zoals ogenschijnlijk kleine blessures, de tijd in de stapmolen en een bezoek aan de hoefsmid”, vervolgt Catoire. “Dat doen we bij een politiestal in Den Haag, waar de paarden onder meer worden inzet bij demonstraties en de jaarwisseling. En bij een politiestal in Boxtel, waar een ander type inzet voor een andere belasting zorgt. Op beide locaties volgen we tien paarden.”

Planningstool helpt blessures te voorkomen
Carolien Munsters is met haar bedrijf Moxie Sport gespecialiseerd in het trainen en het optimaal laten presteren van sportpaarden. Ze doet onderzoek naar belasting en belastbaarheid van paarden en is als paardenexpert een heel belangrijk onderdeel van het onderzoeksteam. “Vooral grote verschillen in trainingsbelasting veroorzaken blessures. Moet een paard in plaats van 2 kilometer ineens 3 of 4 kilometer op wat meer snelheid lopen, dan wordt de blessurekans bijna zes keer zo groot.”

Sportpaarden werken op een veel hogere intensiteit dan politiepaarden, maar de duur van de inspanning is korter. Munsters: “De belasting van het politiepaard is niet zo spannend qua intensiteit, maar door ME-inzet en andere diensten is die inzet wel gevarieerd, in soort werk en in hoeveelheid arbeid. Als we met een planningstool zorgen dat de paarden gelijkmatiger worden belast, helpen we waarschijnlijk blessures te voorkomen.”

Politiepaard word je niet zomaar
Wat Munsters betreft is het een enorme opsteker dat de politie het voortouw neemt om de duurzame inzetbaarheid te verbeteren. Al komt ook een vierbenige medewerker niet zomaar bij de politie. Zo moet het paard minimaal 1,65 meter groot zijn en vier tot tien jaar oud. Voor de weerbare professionals die ermee samenwerken, moet het dier bovendien nuchter, dapper en trainbaar zijn.

Operationeel expert van de bereden politie Willem Markwat is zeer te spreken over het onderzoek dat TNO uitvoert. “Sinds enkele weken voeren we de metingen zelfstandig uit. De app bevalt tot nu toe goed en het is fijn dat we iedere week een data-overzicht ontvangen met een korte terugkoppeling. Zo verhogen we met elkaar het welzijn van deze belangrijke politiemedewerkers én de veiligheid in Nederland.”

Hartslag
Marianne Sloet is hoogleraar inwendige ziekten van het paard bij de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht en werkt veel aan paardenwelzijn. “De hartslag is een heel goed kenmerk voor de mate van stress die een paard ervaart. Daarom is het goed om te zien dat een politiepaard bij een voetbalstadion waar een heleboel mensen uit komen rollen, gewoon zijn normale hartslag van 40 slagen per minuut behoudt.”

“Paarden zijn bewegingsdieren”, vervolgt Sloet. “Van nature lopen ze 16 van de 24 uur rond, om hier en daar een hapje te nemen. Een paard dat lol heeft in politiewerk – en daar worden ze zorgvuldig op geselecteerd – vindt het dus een prima plan om mee te werken. Bij zijn eerste oefening met rook of vuur gaat de hartslag omhoog. Maar de tweede keer maakt het dier zich er doorgaans al geen seconde meer druk over weten we uit eerder onderzoek.”

“Politiepaarden hebben het heel erg goed”
“Politiepaarden hebben het heel erg goed”, weet Sloet. “Als ze niet op stal staan of aan het werk zijn, mogen ze in de paddock of het weiland lekker rollen of een gekke bokkesprong maken. Maar de politie wil graag toe naar nog veel beter. Is het bijvoorbeeld plezieriger én beter voor het lichaam om zes uur aaneen te werken of om twee diensten van drie uur te werken? Dat zijn dingen die met dit onderzoek uitgevonden kunnen gaan worden.”