Kritiek op politie na benadrukken van rapscene Zuidoost in ontvoeringszaak

Er is kritiek op de politie en het Openbaar Ministerie (OM) vanwege het nadrukkelijk benoemen van de rapscene in Amsterdam Zuidoost in de berichten rond de ontvoering van een Amsterdamse en haar twee kinderen.

De politie maakte woensdag bekend dat er tien verdachten zijn aangehouden, nadat een 31-jarige vrouw en haar kinderen van 3 en 7 jaar oud op oudjaarsdag werden ontvoerd in Noord. Expliciet werd daarbij gemeld dat 'uit het onderzoek de voorlopige verdenking is gerezen dat een deel van de verdachten deel uitmaakt van de rapscene in Amsterdam Zuidoost.'

Daar voegde het OM na vragen van AT5 aan toe dat het niet om de gehele rapscene gaat, maar wel om de recente incidenten in Zuidoost. Het Parool meldde enkele uren later dat de hoofdverdachte de 22-jarige Joel H. is, beter bekend als rapper JoeyAK.

'Ik snap wat de politie en het Openbaar Ministerie proberen te doen', reageert Angelo Bromet, hiphopondernemer en programmeur bij de Melkweg. 'Het is fijn voor de politie om die twee aspecten aan elkaar te linken; dat framet makkelijker. Je creëert een link waarbij mensen zeggen; oh, hij is dat. In relatie tot waar JoeyAK van wordt verdacht, voegt het eigenlijk niets toe.'

Bromet trekt de vergelijking met wat er is gebeurd met de motorclubs. 'Er wordt geprobeerd een dossier op te bouwen. Door telkens te benoemen dat het te maken had met een motorbende, werd het uiteindelijk mogelijk om het beleid aan te passen. Daardoor konden motorclubs verboden worden. Daarmee wordt gezegd: iedereen met een hesje en een motor is nu per definitie crimineel, het is onmogelijk om te bedenken dat het gewoon een motorrijder betreft.'

Dat vinden ook rappers Lost, van de populaire hiphopgroep Soultrash, en Beranaux, beiden onderdeel van de scene in Zuidoost. 'Het is net alsof de politie iets zoekt om weer een slechte kant in Zuidoost te highlighten', zegt Beraneaux tegen AT5. 'Ik kreeg allemaal appjes in de groepsapp met: "Daar gaan we weer". Als je uit Zuidoost komt, ben je het bijna gewend dat dit door de politie gezegd wordt.'

Daar voegt Lost nog aan toe: 'De rapscene of de hiphopscene, hoe je het noemen wil, wordt door jongeren juist gebruikt om zichzelf van de straat af te houden. Het is zo waardevol. Vorig jaar heeft er iemand het leven verloren die in de Drill Rap zat, dus nu zit gelijk de hele scene in Zuidoost in de criminaliteit?'

'Afstand gecreëerd tussen politie en maatschappij'
Bromet vindt dat door de rapscene in dit verhaal te betrekken, alles in een hokje wordt gestopt. 'Er worden zaken aan elkaar gelinkt, die niet aan elkaar te linken zijn. Er wordt gezocht naar een patroon waarmee een dossier kan worden opgebouwd. Net zoals dat vervolgens wordt gezegd: we gaan iedereen met een lange baard op Schiphol aanpakken. Niemand wil over een kam worden geschoren voor de daden van een ander.'

'Het is geen wijze stap', beaamt jongerenwerker en voorganger Joshua Kotadiny. Eerder organiseerde hij een mars voor veiligheid in het centrum. 'Door te benadrukken dat het om verdachten uit de rapscene gaat, wordt juist een afstand gecreëerd tussen politie, de maatschappij en de jeugd.'

'Ze gebruiken de rap als expressievorm'
De rappers voelen zich gesterkt door de woorden van burgemeester Femke Halsema, die eerder in het Gesprek met de Burgemeester zei geen verband te zien tussen rap en criminele activiteiten. 'Muziek leidt niet tot moord. We zien dat er criminele jeugdgroepen zijn die zich uiten via de rap. Dus de misdaad was er al en ze gebruiken de rap eigenlijk als een expressievorm. Dat is iets anders dan dat rap leidt tot (criminaliteit red.). Dat lijkt me geen goed signaal over de jeugdcultuur', zei ze toen.

'In de afgelopen vijf jaar is rap/urban meer een begrip geworden. Het is een verdienmodel voor ondernemers, artiesten en kinderen die eerst om deze, toen nog hobby, gekleineerd werden', zegt Bereneaux. Hij vindt het bijna etnisch profileren. 'De top van de hitlijsten zijn hiphoptracks en jongeren van kleur. Nu is het opeens allemaal een probleem.'

Bromet zet wel een kanttekening bij de kritiek: 'Je hebt rappers die rappen en je hebt criminelen die rappen. Het onderscheid maken in die twee profielen is heel belangrijk. De nadruk moet liggen op de misdaad, niet met dat hij toevallig ook nog rapt. Als Kluivert bijvoorbeeld iemand aanrijdt heeft dat niets te maken met voetballers, maar het duidt aan waar je hem van kent.'

Het Openbaar Ministerie laat weten momenteel niet verder op de zaak in te kunnen gaan.