Staatsecretaris: onderzoek naar verbeteringen bij IND

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel en Migratie) heeft opdracht gegeven voor een extern onderzoek naar de uitvoering van de asielprocedure door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Ze vindt het onwenselijk dat de doorlooptijden bij de dienst – en de daarmee gepaard gaande hoge bedragen voor dwangsommen - steeds verder oplopen. Dat schrijft de staatssecretaris maandag in een brief aan de Tweede Kamer.

Doorlooptijden
De IND kampt met achterstanden, mede doordat in 2017 besloten werd op de dienst te bezuinigen. De vertraging treft vooral mensen die een reële kans maken op asiel, bijvoorbeeld omdat ze uit een oorlogsgebied komen. Zij verblijven nu langer dan voorheen in een opvangcentrum in afwachting van een beslissing. De IND gaat mensen uit deze groep het komende half jaar prioriteren.

Toch zal het de komende tijd ook nog voorkomen dat mensen zo lang moeten wachten dat ze naar de rechter kunnen stappen voor een schadevergoeding. Dit jaar kostte dat de overheid 5,5 miljoen euro aan dwangsommen. Volgend jaar wordt naar schatting een bedrag van 17 miljoen euro verwacht. Broekers-Knol vindt dit onacceptabel. "De oplossing hiervoor is dat we de doorlooptijden bij de IND verkorten. Daar spannen we ons nu maximaal voor in", aldus de staatssecretaris.

Extra personeel
Naast het onderzoek, komt er ook extra personeel voor de IND. Het gaat tot eind 2020 om nog eens 300 (FTE) mensen, die kunnen besluiten op asielaanvragen. Dat aantal komt bovenop de 350 fte die sinds 2018 al is aangenomen. Dit zal niet meteen respijt bieden, want de nieuwe medewerkers moeten eerst worden opgeleid. Ook de recent licht verhoogde instroom zorgt voor meer werkvoorraad.

Ondertussen werkt de IND aan het slimmer inrichten van de werkwijze. Zo kunnen herhaalde asielaanvragen in Ter Apel sneller worden afgedaan, wordt er op meer plekken gewerkt met een methode om kort en bondig te beslissen en zijn er teams die veel dezelfde soort aanvragen behandelen om door de opgebouwde expertise sneller te kunnen beslissen.

Broekers-Knol: "‘Ook de komende tijd blijven we zoeken naar mogelijkheden om te versnellen."

Stabiele financiering
Broekers-Knol verwacht dat in 2021 het grootste deel van de aanvragen weer binnen de wettelijke termijn zal worden afgedaan. Doordat het kabinet eerder dit jaar al besloot om de IND voortaan stabiel te financieren, zouden achterstanden in de toekomst voorkomen moeten worden. Voor de asielketen wordt jaarlijks 100 miljoen euro extra uitgetrokken.

De staatssecretaris verwacht de uitkomsten van het onderzoek op korte termijn. Ze vraagt de onderzoekers onder meer te kijken naar de bedrijfsvoering, de aansturing en de werkwijze van de IND in de asielprocedure. Recent constateerde de commissie-Van Zwol dat de crux niet zit in het aanpassen van de regels, maar in meer aandacht voor een goede uitvoering.