Reactie Openbaar Ministerie op gijzeling NOS journalist
De rechter-commissaris heeft gisteren in een strafzaak van het arrondissementsparket Rotterdam de beslissing genomen om Robert Bas, een journalist van de NOS, in gijzeling te nemen. Vandaag is deze beslissing door de raadkamer getoetst. Het Openbaar Ministerie is van mening dat de gijzeling van de journalist dient te worden beëindigd.
Aanleiding verhoor
De strafzaak betreft het onderzoek naar de zogenoemde vergismoord uit 2015. Hierbij kwam een 41-jarige man uit Berkel en Rodenrijs om het leven. In dit onderzoek is een getuige enige tijd getapt. Door die tap heeft het OM kennis gekregen van gesprekken tussen de getuige en de journalist. Het OM heeft ervoor gekozen om de uitwerking van de gesprekken in het dossier op te nemen, omdat zij relevante informatie bevatten met betrekking tot de strafzaak. Bij deze beslissing is een zorgvuldige belangenafweging gemaakt tussen enerzijds het maatschappelijke belang van deze strafzaak, namelijk het opsporen en vervolgen van verdachten van een moord en anderzijds de belangen van de journalist.
Op 22 februari 2019 heeft de verdediging in deze zaak de rechtbank verzocht om de journalist te horen als getuige. Het OM heeft zich tijdens die zitting verzet tegen het horen van de journalist, omdat zij van mening is dat bij het horen van een journalist als getuige te allen tijde uiterste terughoudendheid dient te worden betracht. De rechtbank heeft het verzoek van de verdediging om de journalist te horen niettemin toegewezen.
Recht op bronbescherming
Het recht op bronbescherming is een belangrijk recht, vastgelegd in zowel het Wetboek van Strafvordering als de Aanwijzing toepassing dwangmiddelen en opsporingsbevoegdheden bij journalisten. Het is echter geen absoluut recht. Kijkend naar deze specifieke strafzaak is het OM van mening dat Robert Bas geen recht op bronbescherming toekomt, omdat de identiteit van zijn bron al bekend is. Daarnaast is ook bekend onder welke omstandigheden de informatie door de bron aan Bas is verstrekt.
Gijzeling
Robert Bas heeft gisteren bij de rechter-commissaris uitgelegd dat hij op geen enkele vraag antwoord wenst te geven en dat hij –ongeacht de consequenties- ook in de toekomst bij dit standpunt zal blijven. In de visie van het OM betekent dit dat het wettelijke doel van het middel gijzeling niet gediend wordt. Het gijzelen van een getuige is immers bedoeld om hem te bewegen alsnog antwoord te geven op vragen. Op het moment dat duidelijk is dat dit doel niet zal worden bereikt, verliest het middel alle effectiviteit en is gebruik ervan niet opportuun.
