Amsterdam walhalla voor drugscriminelen

Anakha

Uit een rapport dat vanochtend verscheen, blijkt dat drugscriminaliteit vrij spel heeft in Amsterdam. De overheid en de politie zouden de greep op de onderwereld zijn verloren. Wat speelt er nou precies in de hoofdstad?

Het rapport 'De achterkant van Amsterdam' is opgesteld door hoogleraar Pieter Tops en onderzoeksjournalist Jan Tromp. Zij deden in opdracht van de gemeente een half jaar onderzoek naar ondermijning, de vermenging van de onder- en bovenwereld. Conclusie: het gaat om een miljardenbusiness. Zo wordt er jaarlijks voor 75 miljoen euro aan cocaïne gebruikt in Amsterdam en draaiden coffeeshops een omzet van zo'n 300 miljoen euro.

Internationale marktplaats
Afgezien van het gebruik, concludeert het rapport dat Amsterdam vooral een internationale marktplaats voor de doorvoer en verhandeling van grote partijen harddrugs is. De zware jongens schakelen daarbij kwetsbare (jonge) jongens in voor allerlei hand- en spandiensten, tot aan liquidaties toe.

Omdat er in veel wijken een zwijgcultuur heerst, heeft de recherche volgens de onderzoekers het nakijken. Daarnaast werken instanties langs elkaar heen, wordt er onvoldoende informatie gedeeld en is de overheid niet vasthoudend genoeg.

Cynisch
"En het onderzoek is nog maar een vingeroefening", geeft Olsthoorn aan. "Er moet nog steeds veel meer onderzoek gedaan worden, om precies te weten hoe groot de industrie is. Maar door de bijna cynische commentaren van de mensen die het toch op moeten lossen, zakt de moed je soms wel in de schoenen."

Toch komen de problemen rondom drugscriminaliteit in de stad niet uit de lucht vallen. "Het is ook een van de speerpunten van Halsema. Daarom heeft ze om dit onderzoek gevraagd."

Reactie Halsema
"Veel dingen wisten we al, maar achter elkaar geplaatst is het toch erg verontrustend", geeft ook Halsema aan. Anders dan het rapport doet vermoeden, is Amsterdam volgens Halsema de greep op drugscriminaliteit niet kwijt. "Tuurlijk niet. Het probleem is alleen groot, dus we willen de greep versterken", vertelde ze vanmiddag aan AT5.

Zo wordt er dit najaar het nieuwe programma 'Drugs' gelanceerd. Hoewel de burgemeester nog niet kan zeggen welke maatregelen hiermee precies worden genomen, kan ze wel vertellen dat het programma zich "sterk richt op de wijken".

Groot aantal jaren
Ook de 'normalisering van drugs' is een thema. "We gaan daarbij indringender wijzen op de sociale effecten van het gebruik van drugs. Zoals het versterken van de illegale economie, maar ook kwetsbare jongeren die onderuit gaan."

Halsema geeft daarbij wel aan dat de aanpak van drugscriminaliteit in Amsterdam 'een groot aantal jaren' in beslag gaat nemen. Een paar maatregelen treffen is volgens de burgemeester dan ook niet voldoende om het probleem daadwerkelijk tegen te gaan.

Gemeenteraad
Vanuit de gemeenteraad is er ook gereageerd op het rapport. "Rechtse partijen zeggen vooral dat het hopeloos is en dat er keihard opgetreden moet worden. Links ziet hier vooral een aanmoediging in om het gesprek aan te gaan", aldus Olsthoorn.

"Maar over één ding is iedereen het wel eens: dit is een situatie die de afgelopen vijftien tot twintig jaar is ontstaan, het zal ongetwijfeld net zo lang duren voordat we weer een stap verder kunnen komen", vervolgt hij.

'Erkennen van het probleem'
De conclusies van het onderzoek verbazen Sofyan Mbarki (PvdA) in elk geval niet. "We zien al veel langer dat drugsgeld hier vrij spel heeft." Maar Marianne Poot (VVD) is juist geschokt over de bevindingen. "Als je kijkt hoe drugscriminaliteit bezit heeft genomen van Amsterdam, dan schrik ik daar enorm van."

Volgens haar ligt de oplossing bij "handhaven en veel strenger optreden". "Daar kunnen we als gemeente zelf wat aan doen, maar we hebben ook gewoon meer politie nodig", stelt ze. "En daar moet Den Haag ons ook mee helpen."

Legalisering?
"Er moet een landelijke samenwerking komen", stelt ook Don Ceder (ChristenUnie). "Op deze wijze krijgt de onderwereld gewoon vrij spel. Ik merk dat er politiek een angst is voor de vraagkant. Maar je ziet de gevolgen daarvan."

Mbarki denkt dat legalisering een deel van de oplossing kan zijn. "Maar het begint bij het erkennen van het probleem. We moeten ook eerlijk zeggen dat we daar onderdeel van zijn, als we zoveel drugs consumeren in deze stad."

Landelijke kwestie
Uit de reacties wordt in elk geval duidelijk dat de raadsleden verwachtingsvol kijken naar wat politiek Den Haag gaat doen. "Het is nou ook niet een probleem dat zich laat beslissen in Amsterdamse gemeenteraad. Het is natuurlijk ook vooral een landelijke, zelfs internationale aangelegenheid", legt Olsthoorn uit.

De Tweede Kamer heeft dan ook al een spoeddebat aangevraagd met minister Grapperhaus over de kwestie.