Halfjaarcijfers NS: Reizigersgroei zet door, spoorplafond in zicht

Veel treinreizigers waren in de eerste helft van 2019 tevreden over hun reis: 88% gaf een 7 of hoger, tegenover 84% een jaar eerder. 60% gaf zelfs een 8 of hoger. Dat maakte NS bekend bij de publicatie van de halfjaarcijfers. Die hoge waardering en de economische groei zorgen er voor dat meer Nederlanders voor de trein kiezen: in de eerste helft van het jaar steeg het aantal gereisde kilometers met 4,6%.

Met deze groei komt het spoorplafond jaren eerder in zicht. NS bereidt haar capaciteit op korte termijn fors uit met nieuwe treinen, om zo meer reizigers te kunnen vervoeren. Echter, vanaf 2027 is de spoorcapaciteit te beperkt. NS kan de dienstregeling dan nog nauwelijks uitbreiden en treinen op de drukste trajecten niet meer verlengen.

Roger van Boxtel, president-directeur NS: “Het is fijn dat meer reizigers voor de trein als duurzaam vervoermiddel kiezen, ook met oog op het klimaatakkoord. Nu het spoorplafond vervroegd in zicht komt, hebben we dringend meer capaciteit nodig om meer treinen te kunnen rijden. NS pleit er daarom samen met de Mobiliteitsalliantie voor dat het budget voor ProRail versneld beschikbaar komt om knelpunten in de infrastructuur voor 2027 op te lossen.”

Nieuwste prognoses
De nieuwste prognoses van NS laten zien dat het Nederlandse spoor in 2027 zijn plafond bereikt. Dat is 3 jaar eerder dan verwacht in de Nationale Markt en Capaciteits Analyse (NMCA) die door het Rijk gehanteerd wordt bij het bepalen van de noodzakelijke infrastructuur. Als de trend van het eerste halfjaar doorzet, is het spoorplafond zelfs in 2025 al bereikt.

Nieuwe treinen, zitplaatskans
NS houdt bij de aanschaf van treinen en het ontwikkelen van de dienstregeling rekening met deze snelle groei. Steeds vaker ontstaat de situatie dat er onvoldoende spoor is om nog meer ritten te rijden of om treinen te verlengen. Ook zijn cruciale perrons hiervoor te kort. Op de drukste trajecten kunnen treinen nu al niet meer verlengd worden. Mede daardoor daalde de kans op een zitplaats in de spits in de eerste helft van dit jaar naar 95,0%, tegenover 95,5% een jaar eerder.

Snellere groei dan verwacht
Het Rijk maakt bij de keuze voor infrastructuur gebruik van de NMCA-prognoses met basisjaar 2014 – het einde van de economische crisis. Daarmee gaat zij uit van een jaarlijkse reizigersgroei tussen de 1,4 en de 1,9%. Tussen 2014 en 2018 groeide het aantal reizigerskilometers landelijk echter gemiddeld met 2,2% per jaar. In de eerste helft van 2019 was die groei dus nog hoger: 4,6%. De groei in treinen naar stations als Rotterdam Centraal, Schiphol Airport en Leiden Centraal is nog groter.

Ook internationaal groeit de populariteit van trein. Het aantal reizigers naar steden als Brussel, Parijs, Frankfurt en Londen groeide met 10 tot 20%.

Op koers midterm review
In de eerste helft van 2019 kwam 92,9% van de reizigers, inclusief overstappen, op tijd (eerste helft 2018: 93,1%). De punctualiteit op de hogesnelheidslijn ligt, mede door software-problemen in de eerste maanden, iets onder het niveau van 2018. Nadat verbetermaatregelen genomen zijn, is de hinder voor reizigers afgenomen en lijkt NS voor het derde jaar op rij de afspraken voor de hogesnelheidslijn te halen. Wel blijven de prestaties HSL alle aandacht vragen van NS en ProRail.

Met de halfjaarcijfers ligt NS op koers om aan de eisen voor de midterm review van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat te voldoen.