Arabieren keren islam rug toe

Arabieren geven steeds vaker aan niet meer religieus zijn. Dat is een van de meest opvallende conclusies van een diepgaand onderzoek dat in opdracht van de Britse tv-zender BBC is uitgevoerd in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

In dit onderzoek zijn gedurende een jaar meer dan 25.000 Arabieren uit tien landen ondervraagd over een verscheidenheid aan onderwerpen, waaronder seksualiteit, religie, migratie en veiligheid, waarna de resultaten met historische data zijn vergeleken. De resultaten zijn soms verrassend en soms cultureel volledig te verklaren.

Sinds 2013 is het aantal mensen dat zegt niet meer religieus te zijn gestegen van gemiddeld acht procent naar dertien procent. Vooral onder Arabische jongeren onder de dertig jaar oud is het verloop groot, daar is het percentage niet-religieuzen achttien procent. Alleen in Jemen daalde dit percentage.

Van de meeste landen vindt meer dan vijftig procent van de inwoners dat ook vrouwen leider van het land zouden moeten kunnen worden, met Libanon en Marokko als meest liberalen met meer dan 75 procent voorstemmers. Alleen Algerije is niet zo vrouwvriendelijk, minder dan 50 procent vindt dat een vrouw het land kan besturen.

Toch vindt een meerderheid van inwoners in bijna alle landen dat de man in huis het laatste oordeel behoort te hebben bij beslissingen die genomen worden rondom het huishouden en gezin. Marokko was weer een positieve uitschieter, waar minder dan 50 procent de conservatieve mening was toegedaan dat de man per definitie het laatste woord behoort te hebben.

Eerwraak wordt in Noord-Afrika beter getolereerd dan homoseksualiteit. Eerwraak, waarbij meestal de vrouw zwaar het onderspit delft, blijft het meest geaccepteerd in Algerije, Marokko en Jordanië (27, 25 en 21 procent). In Algerije (26 procent) en Marokko (21 procent) is homo-acceptatie echter ook het hoogst terwijl dit in Libanon maar op zes procent ligt.

In het Midden-Oosten en Noord-Afrika zijn Amerikaans president Donald Trump en Russisch president Vladimir Putin bij elkaar nog niet zo populair als de president van Turkije, Recep Tayyip Erdogan. Gemiddeld waardeert meer dan 50 procent van de Arabieren het werk van Erdogan, tegenover twaalf voor Trump en 28 procent voor Putin.

Vanwege de slechte economische omstandigheden in de ondervraagde landen, wil een stijgend percentage inwoners emigreren. Vooral in Jordanië, Irak en Marokko denkt meer dan vijftig procent van de inwoners onder de dertig jaar aan emigratie. Niet allemaal willen ze naar Europa trouwens. Alhoewel Europa de favoriet blijft, is Noord-Amerika een goede tweede, vlak voor de rijke Golfstaten.

Emigratie naar de VS lijkt vreemd, aangezien zestig procent van de Arabieren geweld tegen de VS goedkeurt, wat misschien de reden van emigratie een angstwekkende draai geeft. Steun aan radicale instituten als Muslim Brotherhood, Hamas en Hezbollah is overigens dalende.

Dit onderzoek is uitgevoerd door een onderzoeksnetwerk 'Arab Barometer' hetwelk gesteund wordt door de Princeton universiteit in de Verenigde Staten. Dit netwerk doet sinds 2006 vergelijkende onderzoeken, waarbij ze direct met de ondervraagde personen in contact staan. Meer informatie is te vinden op de website van Arab Barometer.