Brexit-'halloweencompromis' gesloten

Regeringsleiders van de EU-lidstaten zijn in Brussel bijeen voor overleg over nieuw uitstel van de Brexit. De Britse premier Theresa May heeft haar voorkeur uitgesproken voor uitstel tot vlak voor het nieuw Europees Parlement aantreedt. Geen van de leiders zou van plan zijn om een veto uit te spreken.

Met andere woorden, er is bereidheid om uitstel te verlenen, en de vraag is hoe lang dit mag duren. May wil het tot 30 juni omdat ze wil vermijden dat het land aan de Europese verkiezingen mee moet doen, maar er is weinig vertrouwen bij de anderen dat ze de exitdeal voor die tijd door het Lagerhuis krijgt.

Sterker, na Mays presentatie zei de Franse president Emmanuel Macron dat hij zijn inschatting van de kans dat ze haar deal erdoor krijgt had verlaagd van tien naar vijf procent. Hij zou op nog korter uitstel aansturen, tot voor de Europese verkiezingen van 22 mei.

Aan de andere kant staan de Duitsers, die langer uitstel voorstaan om te voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk alsnog zonder deal de EU uitcrasht. Er wordt gesproken over tot eind december of zelfs maart.

De onenigheid spitst zich toe op mogelijke problemen die de aanwezigheid van de Britten in de EU kan veroorzaken bij het nemen van beslissingen zoals de aanstelling van nieuwe voorzitters van de Europese Commissie en de Europese Raad, en de vaststellingen van een meerjarig budget.

Frankrijk lijkt de voorkeur te geven aan het risico op een no-deal Brexit boven dat van verstoring die langere Britse aanwezigheid in de EU kan opleveren.

Update 23.35 uur
Volgens de BBC zijn er zeventien landen voor lang uitstel, een voor kort, en drie die naar kort neigen. Wie precies wie is, is onbekend, maar naast Duitsland, Nederland en Ierland zouden onder meer Italië, Portugal en Tsjechië lang uitstel voorstaan. Oostenrijk zou zich aan de kant van Frankrijk scharen met een voorkeur voor kort.

Britse kranten openen ondertussen met het nieuws dat May er niet over piekert om op te stappen, en desnoods nog een jaar aan wil blijven als het nog zo lang duurt om de Brexit er doorheen te persen.

Update 23.55 uur
Frankrijk zou lang uitstel tegenhouden. Vier andere landen zijn eventueel bereid tot een deadline ergens in het najaar, maar Parijs wil vooralsnog niet verder gaan dan 30 juni. Macron wil daarmee de druk op Londen opvoeren om een doorbraak in eigen land te forceren.

Update donderdag, 00.45 uur
Volgens Reuters zijn de regeringsleiders een 'halloweencompromis' van 31 oktober overeengekomen. Dat komt tegemoet aan zorgen over voortdurende Britse invloed, want de nieuwe Europese Commissie begint 1 november.

Cruciaal is dat 31 oktober in plaats van 30 juni geen 'no deal'-afgrond  op die laatste datum creëert omdat de Britten dan vermoedelijk niet zouden hebben deelgenomen aan de Europese verkiezingen.

Uiterlijk komende vrijdag moet Londen beslissen of het land aan die verkiezingen meedoet, voor de Britten op 23 mei. Zo niet, dan is de exitdatum al op 1 juni. Daarmee komt het compromis tegemoet aan Macron, zonder dat het de Britten de duimschroeven zo hard aandraait als hij eigenlijk wilde.

Update 01.18 uur
Europese Raad-voorzitter Donald Tusk bevestigt tegen de BBC dat er een deal is, maar wil de datum nog niet bevestigen. Hij zou erover in overleg zijn met May.

Diplomaten zouden niet blij zijn met de datum van 31 oktober. Het wordt een lelijk middelpunt genoemd tussen wat Frankrijk en Duitsland willen, en niet gestoeld op een rationele benadering. Er zou ook ongenoegen zijn dat het overleg meer in het teken staat van Frankrijk dan van Groot-Brittannië.

Update 02.10 uur
Premier May en de overige 27 lidstaten zijn akkoord met een flexibel uitstel tot 31 oktober, laat Tusk weten. De Brexit kan dus eerder plaats vinden indien May de exitdeal eerder door het parlement loodst. Omdat het uitgesloten lijkt dat dit komende vrijdag nog lukt is het vrijwel zeker dat Londen zich die dag zal aanmelden voor deelname aan de Europese verkiezingen.