Geen strafbare feiten rond dood Slobodan Praljak
Het onderzoek naar de dood van Slobodan Praljak is afgerond. Praljak maakte vorig jaar een einde aan zijn leven in de zittingszaal van het Joegoslaviëtribunaal, nadat de straf tegen hem was uitgesproken. Onderzoek heeft niet uitgewezen op welke wijze en op welk moment Praljak de gebruikte kaliumcyanide heeft verkregen. Er zijn geen strafbare feiten geconstateerd.
Op woensdag 29 november 2017 was beklaagde Slobodan Praljak aanwezig bij het uitspreken van het vonnis tegen hem door het Joegoslaviëtribunaal (ICTY). Na het aanhoren van het vonnis nam Praljak het woord en vervolgens een slok uit een flesje. Hij werd kort hierna onwel en overleed ruim twee uur later in het Westeinde ziekenhuis. Het ICTY vroeg nog diezelfde dag aan het Openbaar Ministerie in Den Haag om het niet-natuurlijk overlijden te onderzoeken.
Na het overlijden ontstond de verdenking dat er zich naar Nederlands recht mogelijk twee strafbare feiten hadden voorgedaan. Ten eerste de verdenking dat het middel dat Praljak zichzelf had toegediend, in Nederland verboden was onder de Geneesmiddelenwet. Na onderzoek bleek het te gaan om een dodelijke dosis kaliumcyanide, opgelost in water. Dit middel is weliswaar niet zomaar te verkrijgen, maar bezit ervan is volgens de Geneesmiddelenwet niet strafbaar.
Ten tweede de verdenking dat Praljak bij zijn zelfdoding hulp van anderen had gekregen. Om dat te onderzoeken is gepoogd te achterhalen hoe het flesje gif in de rechtszaal is gekomen. Hiertoe zijn onder meer camerabeelden uitgekeken, diverse getuigen gehoord, de ruimten doorzocht waar Praljak verbleef alsmede documenten en gegevensdragers. Er zijn echter geen aanwijzingen gevonden die duidelijk maken hoe en wanneer hij het gif heeft verkregen.
Op camerabeelden van de gevangenis alsmede van het ICTY zijn geen bijzonderheden waargenomen. Met name blijkt daaruit niet dat hij op enig moment het flesje of een dergelijk voorwerp bij zich droeg of overhandigd kreeg. Ook is bij de verschillende fouilleringen die dag niets bijzonders opgemerkt. Op beelden uit de rechtszaal is niet te zien waar hij het flesje vandaan haalt.
Praljak is voorafgaand aan de uitspraak kort in twee ruimtes zonder camera's geweest: het toilet en de ophoudkamer, een soort wachtruimte. Hier is naderhand niets relevants aangetroffen.
Uit getuigenverklaringen valt op te maken, achteraf bezien, dat Praljak al langer aan zelfdoding dacht. Hij had bijvoorbeeld zijn spullen reeds laten inpakken voor verscheping naar Kroatië en nam bij verschillende gelegenheden afscheid van mensen. Getuigen plaatsten dit in het kader van het naderend einde van het hoger beroep. Na zijn dood werd een afscheidsbrief gevonden waarin Praljak aan zijn familie schreef dat hij al lange tijd geleden had besloten om zijn leven te beëindigen, indien hij schuldig zou worden verklaard.
Het valt niet uit te sluiten dat Praljak het gif al (zeer) lange tijd in zijn bezit had. Kaliumcyanide kan in droge vorm worden bewaard en een geringe hoeveelheid is al dodelijk. In dat licht is het niet vreemd dat het invoeren of bewaren van de stof niet is opgemerkt.
Geen strafbare feiten rond dood Slobodan Praljak (Foto: Openbaar Ministerie)
