Nieuwe vorm ontdekt in 'bouwstenen' embryo's, Nederlandse naam gezocht

Zul je net zien: denk je eindelijk een beetje je vierkanten, driehoeken, cirkels en gedraaide dubbelverkleinde romboëdrische icosidodecaëders te kennen, komen ze met een nieuwe vorm op de proppen en als redacteur ben je dan ook gelijk de sjaak, want een Nederlands woord is er nog niet eens voor.

We beginnen bij het begin, namelijk epitheelcellen. Die zijn belangrijk bij de ontwikkeling van embryo's en vormen uiteindelijk onder meer delen van de huid en laagjes op de wanden van organen. Eigenlijk een soort bouwstenen voor het leven dus, maar opvallend genoeg wist nog niemand hoe ze er nou precies uit zagen. De beste gok kwam neer op een prisma-achtige vorm, of iets wat op een soort afgekapte piramide lijkt, maar niemand wist het zeker en het was een waar raadsel, want de cellen moeten wel in staat zijn om op een bepaalde manier te draaien.

Om erachter te komen hoe die cellen er nou uit zouden zien werd een knap staaltje wiskunde gebruikt, en wat hulp van computers. In het in Nature Communications gepubliceerde onderzoek kan de exacte methodologie gevonden worden, Ctrl+F dan even op 'Voronoi' et voila, een heel stuk over digitale morfogenese voor op de maandagavond.

Enfin, uiteindelijk komt het erop neer dat de computer met een vorm op de proppen kwam, wat op basis van de biofysieke data de meest logische en compacte vorm zou zijn. Vervolgens werden zebravissen en fruitvliegjes uitgebreid onder de loep genomen en wat bleek? Men zag zowaar precies de vorm die de computer uitgerekend had, wat volgens de onderzoekers naar alle waarschijnlijkheid ook bij mensen het geval is.

De onderzoekers wilden de vorm even opzoeken om te kijken wat het nou precies was, maar daar kwam de volgende ontdekking: die hele vorm had nog geen naam en dus mochten ze zelf een naam verzinnen. Het werd de naar het 'scutellum' (schildje) van een kever vernoemde scutoid, wat we het voor het gemak vertalen naar 'scutoïde' - suggesties voor een betere Nederlandse naam zijn zeer welkom. 

Uiteindelijk is het natuurlijk leuk en aardig om een nieuwe vorm te ontdekken, maar het is ook gewoon nuttig. De onderzoekers hopen dat het vooral kan helpen in biomedisch onderzoek en dan specifiek gericht op de ontwikkeling van organen en eventuele stoornissen daarin. Ook hoopt men dat de ontdekking kan helpen bij het maken van kunstmatig weefsel en kunstmatige organen.

De liefhebber kan de vorm in onderstaande tweet van hoofdonderzoeker Luisma Escudero zien: