'Geen Brexitdeal? Schuld van EU'

Als er geen deal is tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk voordat de Britten de EU verlaten, dan zal de economie daar flink onder lijden. De Britse bevolking zal de EU hier echter de schuld van geven, zei Britse minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt maandag tegen zijn Duitse ambtsgenoot Heiko Maas.

Het gevolg is minstens een generatie lang een uiterst zure relatie tussen Groot-Brittannië en de EU, aldus Hunt volgens de Britse krant The Guardian. "Uiteindelijk overleven we het economisch gezien wel, en komt er zelfs economische voorspoed", stelde de kersverse minister en opvolger van Boris Johnson.

Maar terwijl zijn voorganger zo'n no-deal Brexit niks vond om bang voor te zijn, slaat Hunt toch een andere toon aan. "De enige die dan juicht is Poetin", stelt hij. De bal ligt volgens hem nu echter wel bij de onderhandelaren van de EU. Die zouden zich flexibeler moeten opstellen.

Londen kwam onlangs, na maanden van interne onenigheid, met een aantal uitgangspunten voor de onderhandelingen over toekomstige handelsbetrekkingen. Dat ging niet zonder slag of stoot: naast Boris Johnson stapte ook Brexitminister David Davis uit onvrede op, evenals een aantal staatssecretarissen. Wat Groot-Brittannië betreft is wat er nu ligt dan ook niet alleen het eerste, maar tevens meteen het laatste bod. De vrees is namelijk dat de minste concessie tot de val van premier Theresa Mays regering zal leiden.

David Cameron
Mays voorstel is kort door de bocht samen te vatten als een gemeenschappelijke markt voor goederen, maar niet voor personen. En het is nog maar de vraag of de EU27 hiermee akkoord willen gaan. Want feitelijk lijkt dat veel op het voorstel waarover toenmalig premier David Cameron begin 2016 in Brussel probeerde te onderhandelen.

Cameron werd echter met praktisch lege handen naar huis gestuurd. Dat kwam onder meer omdat de Britten door het ontbreken van een behoorlijk bevolkingsregister, niet in staat bleken om Europese regels te implementeren op het gebied van EU-immigratiebeperking en het voorkomen van uitkeringstoerisme. Bovendien had het Verenigd Koninkrijk meteen al in 2004 de grens opengezet voor Oosteuropese werknemers, terwijl Londen het recht had hier tot 2011 mee te wachten.

Problemen op het gebied van immigratie worden door de EU27 dus vooral als een Britse kwestie gezien, en niet als iets waarvoor de EU aan het fundament van het vrije verkeer van personen zou moeten gaan zagen.

Harde Brexiteer
Toch bieden de voorstellen van May mogelijk aanknopingspunten. Zo wil ze immigratie uit EU-landen wel boven die uit andere landen stellen. Daarnaast weet men ook in Brussel dat er na een eventuele val van Mays regering mogelijk een harde Brexiteer op de troon komt, waarmee de onderhandelingen al helemaal onmogelijk worden.

De grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek blijft echter een knelpunt. Een eerdere terugvaloptie waarbij Noord-Ierland in de douane-unie van de EU zou blijven, is namelijk onlangs via een Britse wetswijziging onmogelijk gemaakt. Ierland eist dat de grens openblijft zoals in 1998 na vredesbesprekingen werd overeengekomen. De EU27 spraken eerder af dat er niet over de handelsbetrekkingen zal worden gesproken voordat dit probleem is opgelost. Londen wil echter dat de grens via een handelsdeal open blijft.