Supercomputer ziet 20.000 beelden per seconde

Nederland heeft er een bijzonder snelle computer bij. Die staat bij een sterrenwacht in het Drentse Westerbork. De ARTS, zoals de machine heet, heeft een rekencapaciteit van twee petaflops. Dat betekent dat hij 2 biljard (miljoen maal miljard) berekeningen per seconde kan uitvoeren. Hij wordt dit weekeinde in gebruik genomen.

Bij Westerbork staan twaalf telescoopschotels op rij, verspreid over drie kilometer. Die maken constant beelden van de ruimte. De computer moet in die metingen zoeken naar zogeheten snelle radioflitsen. Dat zijn mysterieuze signalen van buiten onze Melkweg. Zo'n flits duurt een paar milliseconden. De eerste flits werd in 2007 ontdekt. Sindsdien zijn er pas enkele tientallen gezien, hoewel er mogelijk duizenden flitsen per dag gebeuren.

Het is niet bekend waar de flitsen vandaan komen en hoe ze worden veroorzaakt. "De flitsen zijn miljarden jaren geleden uitgezonden. In de paar millisecondes verspreiden ze net zo veel energie als onze zon in een dag. Als ze van zo ver nog zo fel kunnen flitsen, moeten ze heel fel zijn geweest", zegt hoofdonderzoeker Joeri van Leeuwen van het wetenschappelijke instituut Astron.

Te laat

Het probleem is alleen dat wetenschappers niet weten waar ze moeten kijken. Zodra ze uitgerekend hebben dat ergens een flits is geweest, is het al veel te laat. "En als je niet weet waar je moet kijken, grijp je altijd mis. Daarom zal onze computer meteen een alarm sturen bij een signaal. Dan kunnen andere telescopen naar de bron zoeken", zegt onderzoeksleider Joeri van Leeuwen.

De supercomputer bekijkt 20.000 afbeeldingen per seconde en leert zichzelf om daar flitsen in te herkennen. Daarvoor gebruikt hij tweehonderd grafische processoren uit spelcomputers. Wetenschappers hopen dan één flits per week te ontdekken. De bouw van de supercomputer kostte ongeveer een miljoen euro.

Supercomputer ziet 20.000 beelden per seconde
Supercomputer ziet 20.000 beelden per seconde (Foto: BuzzT)