Gemeenten verzwijgen contact met tabaksindustrie
De meeste Nederlandse gemeenten geven geen of onvoldoende inzicht in hun contacten met de tabaksindustrie. Ze negeren daarmee het FCTC antilobby-verdrag en richtlijnen van het ministerie van VWS. Dat blijkt uit documenten die de Onderzoeksredactie Tabak verkreeg met een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (wob) en uit contacten met betrokken gemeenteambtenaren.
Van de 388 gemeenten hebben er 12 contacten met de tabaksindustrie. Die 12 geven echter geen of maar zeer beperkt gehoor aan de richtlijnen van het ministerie van VWS om die contacten te registreren en op hun website openbaar te maken. Uit de WOB-actie van Onderzoeksredactie Tabak blijkt dat de betrokken gemeenten lobbybrieven, bedrijfsbezoeken en samenwerkingsverbanden verzwijgen. Daarmee handelen ze in strijd met de richtlijnen van Van Rijn en met de geest van het Framework Convention on Tobacco Control (FCTC).
Dit internationale verdrag uit 2003 wil de lobbycontacten tussen de overheid en de tabaksindustrie zoveel mogelijk beperken en staat eigenlijk alleen praktische contacten toe, over vergunningen en dergelijke. Staatssecretaris Van Rijn van VWS heeft drie jaar geleden drie richtlijnen opgesteld om gemeenten te helpen zich te beschermen tegen de tabakslobby, die ook op lokaal niveau het anti-rookbeleid probeert te beïnvloeden, of via de lokale politiek Den Haag wil bereiken.
Volgens die richtlijnen moeten de gemeenten niet alleen transparant zijn over hun contacten met de tabaksindustrie, maar ook hun ambtenaren over de omgang met die industrie informeren en via een passage in de interne gedragscode instrueren. Uit de WOB-documenten blijkt dat slechts vier gemeenten opvolging aan de richtlijnen hebben gegeven: Haarlemmermeer, Heerenveen, Uden en Valkenburg aan de Geul.
Geen van deze vier gemeenten heeft voor zover na te gaan concrete contacten met de tabaksindustrie, vijf gemeenten hebben geen medewerking verleend aan dit onderzoek en negentwintig gemeenten hebben slechts halfslachtig de richtlijnen gevolgd. De overige 350 hebben allemaal de richtlijnen van Van Rijn genegeerd, inclusief de twaalf gemeenten die wel degelijk contacten hebben.
Op de interactieve kaart op de website van Onderzoeksredactie Tabak kun je bekijken of jouw gemeente de richtlijnen heeft opgevolgd (waarschijnlijk niet) naast zich neergelegd heeft (meer waarschijnlijk) of gehoor hebben gegeven (minieme kans).
