Gekozen burgemeester dichterbij, referendum sneuvelt

Mick (Philosocles)

De komende regering wil de regels voor de aanstelling van burgemeester en commissaris van de koning uit de Grondwet schrappen. De vier kabinetspartijen hebben zich achter het wetsartikel geschaard dat dit mogelijk moet maken. Er zou vanwege de steun van oppositiepartijen zowel in Tweede als Eerste Kamer de vereiste tweederde meerderheid zijn, schrijft de Volkskrant. Het raadgevend referendum zou echter verdwijnen.

Het initiatiefwetsvoorstel van D66 werd in 2015 al met gewone meerderheid aangenomen. Voor een grondwetswijziging is na nieuwe Tweede Kamerverkiezingen een tweede stemronde met tweederde meerderheid nodig.

Momenteel staat in de Grondwet: "De commissaris van de koning en de burgemeester worden bij koninklijk besluit benoemd." Met de wijziging wordt dit als volgt: "De commissaris van de koning en de burgemeester worden aangesteld, geschorst en ontslagen op een bij wet te bepalen wijze. Krachtens de wet kunnen nadere regels worden gesteld over de daarbij te volgen procedures."

Met andere woorden: de verkiesbaarheid van de burgemeester komt niet als zodanig in de Grondwet, maar verwijst naar 'gewone' wetgeving waarin dit dan zou moeten worden geregeld. Of er plannen zijn om de commissaris van de koning ook te worden laten gekozen, is onbekend.

De manier van kiezen wordt dus ook nog in het midden gelaten. In plaats van direct door de burger zou deze bijvoorbeeld ook door de gemeenteraad kunnen worden gekozen, of zou de grootste partij de burgemeester kunnen leveren.

Referendum
Het lijkt echter waarschijnlijk dat de burger de burgemeester zal kunnen kiezen. De partijen willen het raadgevend referendum namelijk schrappen, nadat initiatiefnemer D66 net als andere partijen eerder al zijn steun introk voor het correctief (bindend) referendum.

Dat was al een opmerkelijke stap voor een partij die juist werd opgericht om de democratie directer te maken. Het referendum behoorde jarenlang tot de 'kroonjuwelen' van de partij.

Maar de gekozen burgemeester ook. Als een soort 'goedmaker' naar de burger kan dus worden verwacht dat de burgemeester direct zal worden gekozen.