Defensieminister Hennis neemt ontslag

Vanavond vond het Tweede Kamerdebat plaats over het ongeval in Mali in juli 2016 waarbij twee militairen om het leven kwamen. De gebruikte munitie bleek onveilig, waardoor minister Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) zwaar onder vuur kwam te liggen. Na een fel debat heeft Hennis het besluit kenbaar gemaakt om haar ontslag in te dienen bij de Koning. Ook de commandant der Strijdkrachten, Tom Middendorp, stapt op.

De Kamer rekent het Hennis zwaar aan dat zij veel te laat reageerde op het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) over de kwestie. Dat verscheen al in juni, maar pas afgelopen maand laste Hennis een 'operationele pauze' in. OVV-Vicevoorzitter Erwin Muller concludeerde eerder deze week dat 'de totale ambtelijke en politieke top verantwoordelijk is voor het dodelijk ongeluk'. Niet alleen bij de afgekeurde munitie ging Defensie de fout in, maar ook de medische zorg was niet op orde.

Het aftreden van de minister hing de gehele avond boven het debat. Voor veel politieke volgers was de vraag dan ook niet of ze zou aftreden, maar op welk moment van het debat. Hennis koos voor de moeilijke, maar moedige weg: ze voerde het hele debat, beantwoordde de vragen en ging haar verantwoordelijkheid niet uit de weg.

Haar verdediging riep tijdens het debat echter steeds meer vragen op. Zo gaf ze bij herhaling aan 'niks af te willen doen aan het rapport van de OVV en de conclusies die de Onderzoeksraad heeft getrokken over de voorzieningen voor medische zorg'. Maar ze voegde daar ook telkens aan toe dat er 'andere inzichten zijn' over die conclusies. Vooral het CDA en de SP bleven de minister daarop bevragen, en duidelijker werd het niet.

Nieuw kabinet
Jeanine Hennis-Plasschaert staat hoog op de lijst bij de VVD om ook in het volgende kabinet een ministerspost te bekleden, en ze heeft zelf ook onomwonden verkondigd 'dat het haar zou verbazen' als het niet zo was - Buitenlandse Zaken zou een voor de hand liggende post zijn. De uitkomst van dit debat maakt dat scenario echter erg onwaarschijnlijk. Ook het alternatief -fractievoorzitter in de Tweede Kamer- ligt door haar beschadigde positie niet meer erg voor de hand. In de komende weken zal duidelijk worden of Rutte nog een plaats ziet voor het gevallen VVD-talent.