Nederlandse democratie is best goedkoop
In de afgelopen 2 jaar hebben de Nederlandse partijen nauwelijks extreem hoge financiële giften ontvangen. In vergelijking met andere landen zijn de bedragen die worden uitgegeven aan de verkiezingscampagne, vrij laag. Dat maakt onze democratie 'vrij goedkoop', blijkt uit een onderzoek van de NOS.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken presenteert kort voor de verkiezing een overzicht van alle giften aan politieke partijen die hoger zijn dan 4.500 euro, om de financiering van partijen zo transparant mogelijk te houden. Van de 28 deelnemende partijen hebben er 25 de gevraagde gegevens aangeleverd, waaronder alle grote. Elf partijen ontvingen geen grote giften, waarvan het CDA en Denk het meest opvallen.
Wie verwacht dat partijen gesponsord worden door steenrijke suikerooms die invloed willen inkopen, moeten we teleurstellen: dat gebeurt niet tot nauwelijks. Een Haagse vastgoedboer doneert zo'n 350.000 euro aan 50Plus en het David Horowitz Freedom Center doneert zo'n 130.000 euro aan de PVV, maar verder is het overgrote deel van alle giften afkomstig van binnenuit: bestuurders en volksvertegenwoordigers van de partijen zelf.
De linkse partijen grossieren in die afdracht, waarbij de SP de kroon spant: 90% van het document wordt gevuld met de verplichte afdracht van alle SP-vertegenwoordigers in de beide Kamers, Provinciale Staten en allerlei gemeentes. In totaal haalt de partij daarmee zo'n 20,5 miljoen op, waarvan ongeveer de helft weer wordt uitgekeerd aan de donateurs. Een systeem dat de SP ongetwijfeld graag voor heel Nederland ziet gelden. GroenLinks en de PvdA haalden op een dergelijke manier respectievelijk ruim een miljoen en 600.000 euro op.
De campagnebudgetten zijn niet door alle partijen bekend gemaakt, maar van de budgetten die we wel kennen gaan SP en CDA aan kop met 1,5 miljoen, gevolgd door D66 met 1,3 miljoen. Van de PvdA en de VVD weten we het niet, maar bij de verkiezingen van 2012 was die laatste de grootste uitgever met ongeveer 2,7 miljoen euro. Het grootste deel van de campagnegelden komt uit giften van leden.
De totale campagneuitgaven in 2012 waren ongeveer 10,7 miljoen euro. Dat valt in het niet bij de Amerikaanse Verkiezingen, waar Donald Trump en Hillary Clinton er 1,8 miljard doorheen joegen, en dan tellen we de voorverkiezingen en de andere kandidaten nog niet eens mee. Wellicht zijn onze zuiderburen een beter vergelijk, maar ook daar kostte de laatste campagne nog het dubbele van de Nederlandse.
