'Hoe haal ik dat kutnummer uit mijn kop?'

Het is funest voor je concentratie, doodt elke vorm van productiviteit en is een enorme bron van afleiding. Iedereen heeft er wel eens met het verschijnsel te maken: zo'n liedje dat maar in je hoofd blijft hangen.

De Engelsen noemen het een earworm, maar hier op de redactie geven we de voorkeur aan 'kutnummer'. 'Oorworm' schijnt trouwens ook prima te voldoen. Een echt Engels woord is het overigens ook niet echt, onze westerburen hebben het gepikt van onze oosterburen die het een ohrwurm noemen. De wetenschappelijke naam van het verschijnsel is Onvrijwillige Muziekvoorstelling. Ook de term Vastzittend Liedje-syndroom is wel eens voorbij gekomen.

Fins onderzoek heeft uitgewezen dat zo'n 92% van de mensheid eens per week wel eens het slachtoffer is van een oorworm.

Maar, krijgen wij die dingen zomaar? Wetenschappers hebben een aantal oorzaken gevonden van dit muzikale terrorisme. Het schijnt vrij complexe materie te zijn, maar toch is het ze gelukt om de oorzaken wat te simplificeren zodat normale stervelingen het ook enigszins kunnen begrijpen.

De voornaamste reden is het continu blootstaan aan een steeds repeterend liedje, waar in Nederland vooral zenders die de hele dag dezelfde vijf nummers draaien zich schuldig aan maken. Denk hierbij aan de Radio 538-achtigen in den lande, die hier bijzonder kundig in zijn.

Wat ook niet helpt zijn nummers die associaties met daadwerkelijke gebeurtenissen oproepen. Zo zou Summertime van The Fresh Prince (en Jazzy Jeff) je brein kunnen binnendringen wanneer je een zomerse straatbarbecue of een feestje bij een zwembad zou hebben.

Gevoel speelt ook een rol. Wanneer je bij een bepaalde emotie een (uiteraard vreselijk irritant) nummer gehoord hebt, dan maak je een goede kans dat wanneer je in dezelfde emotionele staat komt, opnieuw dat (vreselijke irritante) nummer hoort.

Monotone karweitjes helpen ook niet. Gedachteloos werk maakt je meer vatbaar voor oorwormen.

Als laatste is er nog de -iets minder goed onderbouwde- stelling dat het liedje zelf verantwoordelijk is. Sommige simpele nummers zijn er zeer goed in om in je hoofd te komen. Denk hierbij aan een liedje als It's a Small World van de Disney Studio's. Mocht dat nummer nu in je hoofd zitten: graag gedaan.

Dan bestaat er ook nog het verschijnsel van visuele triggers. Simpel gezegd: je ziet een luchtballon en kort daarna dringt een nog jonge Nena je gedachtenwereld binnen met 99 Luftballons.

De allerbelangrijkste vraag is natuurlijk: hoe kom je af van die terreur? Daar zijn een aantal methodes voor bedacht.

Methode 1: doe iets dat je vies vindt. Dus niet in je neus peuteren, maar de voorkeur gaat uit naar handelingen waarvan je misschien over je nek gaat. Zwemmen in een gierput zou bijvoorbeeld zeer goed kunnen werken. Kylie Minogue of de Macarena zal hierdoor zo goed als zeker verdwijnen.

Methode 2: Draai een 'genezingsnummer'. Dit nummer moet de oorworm uit je systeem verjagen. Let daarbij wel op dat dit nummer niet net zo 'pakkend' is als het nummer dat je 'eruit' wil krijgen. Op het Britse eiland schijnt God Save the Queen uitstekend te functioneren als genezingsnummer. Maar ondergetekende is niet bereid om te experimenteren met het Wilhelmus op dat gebied.

Methode 3: Omarm je oorworm! Wetenschappers noemen dit de verzadigingstechniek. Luister het hele liedje op een flink volume. Het werkt zelfs beter wanneer je het meezingt! Door je brein met deze ellende te confronteren, zal de oorworm hopelijk wegkruipen.