Abbott legt bloemen bij café in Sydney

Premier Tony Abbott en talloze andere Australiërs hebben dinsdag bloemen gelegd bij het café in Sydney waar een gewapende man zestien uur lang mensen in gijzeling hield. De gijzeling werd dinsdag vroeg door de politie beëindigd. In de schotenwisseling kwamen twee gijzelaars en de in Iran geboren gijzelnemer om het leven.

Abbott zei dat de dader, de 50-jarige Man Haron Monis, een man was met 'een lang verleden van geweldsmisdrijven, dweperij met extremisme en geestelijke instabiliteit'. Abbott sprak van 'een diep gestoorde persoon' die bekend was bij de politie, maar niet op een lijst van te volgen terreurverdachten stond.

Monis stuurde volgens een rechter grove, beledigende brieven aan nabestaanden van in Afghanistan gesneuvelde Australische militairen. Voorts was hij aangeklaagd op verdenking van medeplichtigheid aan moord op zijn ex-vrouw en aanranding van een andere vrouw. Hij was op borgtocht vrij.

De gijzeling begon toen Monis maandagochtend rond kwart voor tien het Lindt Chocolat Cafe op Martin Place in het financiële en zakencentrum van Sydney binnenstormde. Hij nam zeventien mensen in gijzeling en dwong sommigen een zwart doek met de islamitische geloofsbelijdenis tegen het raam te houden, boven de woorden 'Merry Christmas'.

In de loop van de dag wisten vijf mensen uit het gebouw te ontsnappen. De avond viel en er leek voorlopig geen oplossing in zicht, totdat er rond 02.00 uur 's nachts plotseling in het café geschoten werd. De politie ging onmiddellijk tot actie over, omdat gevreesd werd dat de zaak anders uit de hand zou lopen, zei politiecommissaris Andrew Scipione.

Verscheidene gijzelaars renden het gebouw uit, terwijl de politie naar binnen ging. Behalve de dader kwamen in het vuurgevecht een 34-jarige man en een 38-jarige vrouw om het leven. De autoriteiten konden nog niet zeggen of zij door kogels van de gijzelnemer of van de politie waren geraakt. Drie vrouwen lagen dinsdag nog met schotwonden in het ziekenhuis, terwijl een politieman na behandeling naar huis mocht.

Australische moslimgroepen hebben de gijzeling veroordeeld. Veel Australiërs boden via Twitter steun aan moslims die uit angst voor wraakacties niet over straat durfden. Onder de hashtag #IllRideWithYou boden zij aan hen te begeleiden. De Australische autoriteiten benadrukten dat de gijzeling een eenmansactie was door een gestoorde dader en geen onderdeel van een terroristisch complot.