Wetenschappers roepen geest op
Zwitserse wetenschappers zijn erin geslaagd om een –soort van- geestverschijning op te wekken binnen de anders zo veilige muren van een laboratorium. Het betreft hier het verschijnsel dat mensen en trollen het gevoel hebben dat ze niet alleen zijn. Dat er iets of iemand naar ze staart.
Verrassing: het is niet echt. Het zit allemaal in de hersenen.
Dokter Giulio Rognini, verbonden aan het Zwitserse Federal Institute of Technology (EPFL), legt uit: "Het is een nogal levendige sensatie. Je hebt het gevoel dat er iets aanwezig is, maar je kan het niet zien. Het voelt aan als een (geest)verschijning."
Volgens de onderzoeker komt deze gemoedstoestand vaak voor bij extreme omstandigheden, zoals bergbeklimmen, duiken of speleologie. Ook mensen met een neurologische aandoening zijn vaak het slachtoffer van dit gevoel.
"Het is erg bijzonder dat er vaak verhaald wordt dat de bewegingen die de waarnemer doet, vaak gekopieerd worden door de 'geest'. Als de persoon in kwestie zit, dan gaat de verschijning zitten, wanneer de persoon gaat staan, dan doet de verschijning dat ook", aldus Rognini.
Om te onderzoeken wat er precies aan de hand is hebben Rognini en zijn team scans gemaakt van 12 personen die last van het verschijnsel zeiden te hebben. Wat bleek? Alle gescande proefpersonen hadden in meer of mindere mate een beschadiging in het deel van de hersens dat verantwoordelijk is voor zelfbewustzijn, beweging en de positie van de persoon in de ruimte waar hij/zij zich bevindt.
Daarna werd er een testje gedaan met 48 personen, die deze beschadiging niet hadden.
De deelnemers werden geblinddoekt en gevraagd om handmatig een robot te bedienen, die voor hun snufferd opgesteld stond. Terwijl ze dit deden, bewoog een robot achter hun rug exact mee met de bewegingen die de proefpersoon de voorste robot liet doen. Hierbij merkten de proefpersonen niets vreemds op.
Hetzelfde experiment werd later herhaald, maar nu zat er een vertraging in de beweging van de robot achter de proefpersonen. Wanneer de proefpersonen bijvoorbeeld een arm bewogen, dan bewoog de robot in hun rug pas enkele seconden later zijn arm. Een derde van de proefpersonen ervoer hierbij een 'verschijning'. Sommige hadden zelfs de indruk dat er vier geesten opgeroepen waren. Twee van hen wilde uit ongemakkelijkheid onmiddellijk stoppen met het duivelse experiment.
De onderzoekers zijn van mening dat dit soort gegoochel ervoor zorgt dat hersenfuncties tijdelijk veranderen. Ze denken dat wanneer iemand een geestverschijning denkt op te merken, dat de hersenen een verkeerde berekening hebben gemaakt over waar de persoon in kwestie op dat moment werkelijk is. Dit wordt ervaren als een andere aanwezigheid, -om maar in vage termen te blijven- dan zichzelf.
Mede door dit onderzoek hopen wetenschappers een beter inzicht te krijgen in allerlei neurologische aandoeningen zoals schizofrenie en religie.
