Systeem licht burgers door op fraude

Burgers worden in de toekomst doorgelicht op mogelijke fraude met behulp van een systeem waarmee verschillende gegevensbestanden aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Dat bevestigt woensdag een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken.

De Tweede en Eerste Kamer hebben al ingestemd met de wet die de wettelijke basis regelt voor het Systeem Risico Indicatie (Syri), zoals het instrument heet. In het systeem kunnen gegevens van gemeenten, UWV, SVB, Inspectie SZW en de Belastingdienst worden gekoppeld om zo fraude op het gebied van de sociale zekerheid, toeslagen en belastingheffing op het spoor te komen.

De verzamelde gegevens worden ingevoerd in een risicomodel. De 'hits' die dit oplevert zijn de potentiële fraudegevallen en worden vervolgens onderzocht. De 'no-hits' worden vernietigd.

De wet die de komst van Syri regelt is volgens de woordvoerder als 'hamerstuk' goedgekeurd in zowel Tweede als Eerste Kamer, wat betekent dat er in het parlement geen behoefte bestond aan een debat. Hij spreekt met klem tegen dat sprake is van een nieuw besluit waaraan geen ruchtbaarheid is gegeven. De werkwijze van Syri is al sinds 2006 gangbaar.

Ook heeft het kabinet rekening gehouden met bezwaren die zijn opgeworpen door de Raad van State en het College Bescherming Persoonsgegevens. Zo zijn onder meer de regels over bewaartermijnen aangescherpt, net als de periode waarbinnen 'no-hits' moeten worden vernietigd.

Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66) maakt zich niettemin zorgen over de privacy. Hij erkent dat het instrument nodig kan zijn om fraude op te sporen, maar waarschuwt dat niet zomaar 'alles aan elkaar' moet worden gekoppeld. De overheid heeft namelijk geen goede naam als het gaat om grote ict-systemen. "Als je tien vaten met water aan elkaar koppelt en je prikt er eentje lek, dan lopen ze allemaal leeg", zei hij daar woensdagmiddag over.