Kerry in Wenen voor crisisoverleg

De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry is zondag in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen geland om overleg te voeren met Iran en enkele andere landen over het atoomprogramma van Teheran.

Naast Kerry schuiven delegaties uit het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Iran, China en Rusland aan. Ook wordt gesproken over het Israëlische offensief op Gaza en een Amerikaans spionageschandaal in Duitsland.

"Het is duidelijk dat er nog grote meningsverschillen zijn, dus we moeten kijken of we vooruitgang kunnen boeken", zei Kerry zondag. "Het belangrijkste is om te kunnen garanderen dat Iran geen kernwapens ontwikkelt en dat hun nucleaire programma vreedzaam is. Dat is wat we hier proberen te bereiken."

Het Westen heeft met Iran afgesproken dat op 20 juli een akkoord op tafel zou liggen. Het lijkt onwaarschijnlijk dat die deadline wordt gehaald aangezien vorige gespreksrondes nauwelijks resultaat opleverden. Mede om die reden hebben de VS, Groot-Brittannië, Iran, Duitsland en Frankrijk hun ministers van buitenlandse zaken gestuurd in de hoop een doorbraak te forceren. China en Rusland stuurden echter een lagere vertegenwoordiger, waarmee zij vooruit lijken te lopen op het opschuiven van de deadline.

De belangrijkste twistappel is hoeveel uranium Teheran mag verrijken. Het land wil tienduizenden centrifuges bouwen om meer uranium te verrijken, terwijl de internationale gemeenschap slechts bereid is een fractie van dit aantal toe te staan. Het Westen vreest dat Teheran in het geheim werkt aan een kernwapen. Iran ontkent dit in alle toonaarden en zegt dat zijn nucleaire programma puur voor vreedzame doeleinden is bedoeld.

In januari sloten de partijen een interim-akkoord, waarbij Iran tijdelijk zijn nucleaire programma bevroor. In ruil hiervoor werden sancties ter waarde van ruim vijf miljard euro verlicht. De deadline van 20 juli is informeel en kan eventueel tot zes maanden worden uitgesteld.

De ministers maken gebruik van het feit dat zo veel van hun ambtgenoten in Wenen aanwezig zijn. Kerry heeft gezegd met zijn Europese collega's te overleggen over het escalerende geweld tussen Israël en de Palestijnse terreurbeweging Hamas. Bij het offensief zijn al meer dan honderdzestig Palestijnen om het leven gekomen.

De Duitse minister van buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier gaat Kerry aan de tand voelen over de voortdurende Amerikaanse spionage op Duits grondgebied. Donderdag gelastte Berlijn de hoogste vertegenwoordiger van de Amerikaanse inlichtingendiensten het land te verlaten.

Afgelopen week werd bekend dat een medewerker van de Duitse defensie waarschijnlijk geheime documenten doorverkocht aan de Verenigde Staten. De week ervoor werd een medewerker van de Duitse inlichtingendienst BND opgepakt, eveneens op verdenking van spionage voor de Amerikanen.