Raadsel 'zandstormleger' opgelost

Een Perzisch leger van vijftigduizend man verdween rond 524 voor Christus niet in een zandstorm, maar werd verslagen bij een oase. De nederlaag verdween vervolgens in de doofpot. Dat claimt de Leidse egyptoloog Olaf Kaper na archeologisch onderzoek. De verdwijning is een van de grootste archeologische raadsels ooit.

Volgens de legende zou de Perzische koning Cambyses met zijn leger in de buurt van Luxor, het toenmalige Thebe, de woestijn in zijn getrokken. De troepen zouden nooit terugkeren. Volgens de Griekse geschiedschrijver Herodotus waren ze na een storm opgeslokt door een zandduin.

Kaper stelt nu dat het leger van Cambyses op weg was naar de oase Dachla, waar de Egyptische rebellenleider Petoebastis III het Perzische leger in een hinderlaag lokte. Petoebastis veroverde daarna een groot deel van Egypte en liet zich tot farao kronen.

De egyptoloog ontdekte de ware toedracht van de verdwijning per toeval, zo zegt hij. Al meer dan tien jaar doet hij onderzoek in Dachla, waar hij op oude tempelblokken ontcijferde dat daar een machtsbasis van Petoebastis III gevestigd moest zijn geweest. "Met de geringe kennis die we hadden van Petoebastis III, de opgravingslocatie en het verhaal van Herodotus, kunnen we de geschiedenis reconstrueren", aldus Kaper.

De vraag is nu waarom het lot van Cambyses' leger zo lang onduidelijk bleef. Volgens Kaper komt dat door de opvolger van Cambyses, koning Darius I, die nadat hij de rebellie van Petoebastis III bloedig beëindigde de beschamende nederlaag van Cambyses toeschreef aan natuurlijke elementen. Dit verleidde Herodotus 75 jaar later tot het schrijven over de verdwijning in een zandduin, aldus Kaper.

De ontdekking van Kaper wordt donderdag op een internationaal congres in Leiden gepresenteerd.