Obama eist politieke stappen van Bagdad
De Amerikaanse president Barack Obama overweegt verschillende mogelijkheden om de opmars van soennitische extremisten in Irak te stuiten. Maar hij wil geen militaire actie ondernemen als de leiders van de regering in Bagdad geen stappen zetten om de diepgewortelde politieke problemen aan te pakken.
"Wij laten ons niet terugsleuren in een situatie waarin, toen wij daar waren de zaken onder bedwang probeerden te houden en, na enorme offers van ons, na ons vertrek mensen zich begonnen te gedragen op manieren die niet bevorderlijk waren voor de stabiliteit en het welvaren van het land op lange termijn", zei Obama vrijdag in Washington. Hij liet in het midden welke mogelijkheden hij overweegt, maar sloot het terugsturen van gevechtstroepen uit. De laatste Amerikaanse militairen vertrokken in 2011 na ruim acht jaar oorlog uit Irak.
Obama zei dat het geweld in Irak en de opmars van de extremistische beweging Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIS) niet alleen een gevaar vormen voor de Iraakse bevolking, maar ook voor de Amerikaanse belangen in de regio. Hij zei dat de Iraakse regering een oprechte poging moet doen om sektarische geschillen op te lossen, omdat anders Amerikaanse militairen hulp niet zal werken om de opstand te smoren.
"Wij kunnen dat niet voor hen doen", zei Obama.
Volgens regeringsfunctionarissen overweegt Obama luchtaanvallen, door bemande of onbemande vliegtuigen. Andere opties op korte termijn zijn verhoogde surveillance en verzameling van inlichtingen, onder andere met behulp van satellieten. De VS zullen waarschijnlijk ook verschillende vormen van hulp aan Irak opvoeren, zoals training van militairen en levering van materieel. Obama gaf aan dat het enkele dagen kan duren voordat de regering beslist hoe zij op de ontwikkelingen in Irak zal reageren. Na zijn verklaring in Washington vertrok hij voor een vierdaagse trip naar North Dakota en Californië.
Minister van buitenlandse zaken John Kerry zei eerder vrijdag in Londen dat ook de buurlanden van Irak de ernst van de situatie moeten inzien. "Iedereen in de regio, elk land dat het belang van stabiliteit in het Midden-Oosten inziet, moet zich zorgen maken over wat er vandaag met ISIS in Irak gaande is."
De Verenigde Staten hebben permanent verschillende oorlogsbodems in de regio. Het vliegdekschip George H.W. Bush en een kruiser bevonden zich vrijdag in het noorden van de Arabische Zee, terwijl twee torpedobootjagers zich al naar de Perzische Golf hebben begeven. De schepen zijn voorzien van Tomahawk-kruisraketten die Irak kunnen bestrijken, terwijl de Bush beschikt over gevechtsvliegtuigen die makkelijk Irak kunnen bereiken.
