Lucht in Nederland mag voorlopig vies blijven

Nederland mag Europese luchtkwaliteitsnormen voorlopig waarschijnlijk blijven overschrijden. In een zaak die door onder meer Milieudefensie was aangespannen, adviseert de advocaat-generaal aan het Europese Hof van Justitie dat milieuorganisaties toch niet-ontvankelijk zijn in een zaak tegen Nederland.

In 2009 kreeg Nederland van de Europese Commissie uitstel om aan de luchtkwaliteitsnormen te voldoen. Milieuverenigingen wilden dat de commissie het besluit zou herzien op grond van een verordening die het publiek het recht geeft op te komen tegen handelingen van de overheid op milieugebied.

De commissie verklaarde de milieuclubs echter niet-ontvankelijk. Die stapten vervolgens naar de Europese rechter, die vond dat de verenigingen wel een zaak mogen aanspannen. In het daaropvolgende hoger beroep adviseert de advocaat-generaal nu die uitspraak nietig te verklaren en opnieuw uitspraak te doen. Het advies van de advocaat-generaal is vaak bepalend voor de definitieve uitspraak van het Europese hof.

In een soortgelijke zaak, maar dan over het gehalte van gifresten in levensmiddelen, had de commissie de milieuclubs ook niet-ontvankelijk verklaard, waarna het gerecht anders oordeelde. Ook hier adviseert de advocaat-generaal het hof om de uitspraak te vernietigen en de verzoeken van de milieuverenigingen te verwerpen.

"Het komt erop neer dat je als burger of organisatie wel iets mag vinden als iets niet relevant is, maar zodra het belangrijk wordt heb je niks meer te vinden", vat campagneleider verkeer bij Milieudefensie Ivo Stumpe de uitspraak samen.

De uitspraak gaat niet inhoudelijk in op de zaak en dat stoort Stumpe. "Achteraf hebben we helaas op alle punten gelijk gekregen. Nederland voerde aan dat het zo zielig en vies is met zijn hoge bevolkingsdichtheid en dat het daardoor moeilijk is aan de normen te voldoen. Maar wij waarschuwden al dat het uitstel alleen zou worden gebruikt om niks te doen."

Dat laatste is volgens Stumpe ook gebeurd. "De fijnstofnorm werd uitgesteld tot 2011, maar toch niet gehaald. De stikstofdioxidenorm is uitgesteld tot 2015, maar wordt ook niet gehaald. Ondertussen zijn er wel idiote maatregelen genomen zoals het verhogen van de maximumsnelheid. Als de Europese Commissie had ingegrepen was de lucht nu schoner geweest."