'Rapport: CIA loog over zinloze waterboarding'

De omstreden martelpraktijken verhoormethoden die de Amerikaanse inlichtingendienst CIA na de aanslagen van 11 september 2001 toepaste op terreurverdachten hebben geen bruikbare informatie opgeleverd. De CIA heeft de regering van de toenmalige president George W. Bush en het Congres jarenlang voorgelogen dat dat wel zo was. Dat staat in een nog vertrouwelijk rapport van de Senaatscommissie voor inlichtingenwerk, schrijft nieuwsdienst McClatchy.

McClatchy heeft naar eigen zeggen de hand weten te leggen op de twintig eindconclusies van het rapport en publiceerde die op zijn website. Niet alleen de verhoormethoden waaraan de CIA verdachten onderwierp waren volgens de Senaatscommissie 'wreed en veel ernstiger dan de dienst aan beleidsmakers meedeelde', dat gold ook voor het regime in CIA-gevangenissen. De inlichtingendienst behandelde zijn gevangenen niet volgens de voorschriften en hield weer anderen op onjuiste gronden vast.

Als het rapport inderdaad luidt zoals McClatchy meldt is dat een volgende klap voor de geloofwaardigheid van de CIA. De inlichtingendienst en de regering-Bush hebben altijd volgehouden dat onder meer de opsporing en uitschakeling van Al-Qaida-leider Osama bin Laden te danken is aan de 'uitgebreide ondervragingstechnieken' die de inlichtingendiensten vanaf 2001 mochten inzetten. Door opgepakte strijdmakkers van Bin Laden te 'waterboarden', door dus hun verdrinking te simuleren, en aan andere omstreden verhoormethoden te onderwerpen zou de CIA hun de informatie hebben ontfutseld die de Amerikanen naar Bin Ladens schuilplaats leidde.

Meerdere Democratische én Republikeinse senatoren zijn de afgelopen jaren in het geweer gekomen tegen die voorstelling van zaken. Zij noemen 'ondervragingstechnieken' als schijnverdrinking en slaaponthouding wreed, en spreken in navolging van onder meer de Verenigde Naties en president Barack Obama soms ronduit van marteling. Maar de CIA-methoden zijn volgens de criticasters vooral ook ineffectief.

De CIA verzette zich lang tegen de openbaring van het rapport en maakt de kachel aan met de passages die inmiddels zijn uitgelekt. De Senaat heeft toestemming gegeven voor publicatie van de bevindingen. Het wachten is nog op de verwijdering van staatsgeheime informatie uit het langverwachte onderzoeksverslag. Veel senatoren zagen liever niet dat de CIA zelf met die taak zou worden belast, maar het Witte Huis houdt daaraan voorlopig vast.