'Veel fouten in zaak doodgeslagen militair'

Defensie heeft 'tientallen fouten' gemaakt in de zaak van een 20-jarige militair die in 2011 stierf nadat hij een zelfverdedigingsparcours had doorlopen. Het tv-programma EénVandaag stelt woensdagavond op basis van een vertrouwelijk, intern onderzoek van Defensie dat er tijdens de oefening te weinig instructeurs waren en de risico's onnodig hoog waren.

In het rapport staat verder dat er onduidelijkheid was over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Mogelijke risico's werden slecht ingeschat en ook was er te weinig geleerd van oudere voorvallen waarbij militairen gewond waren geraakt.

Sergeant Boy van Geffen overleed in juni 2011 na een training van de Luchtmobiele Brigade. Tijdens een zelfverdedigingsparcours kreeg hij rake klappen van diverse tegenstanders. Hij zei na afloop dat hij 'nog nooit zo in elkaar geslagen is'. De militair zakte in een diep coma en overleed zes dagen later als gevolg van ernstig hersenletsel.

Het onderzoek waarover EénVandaag beschikt spreekt het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid tegen. De raad concludeerde enkele weken na het incident dat geen sprake was van 'ernstige tekortkomingen' bij de krijgsmacht.

Volgens Defensie is er geen bewijsbaar verband tussen de klappen en het hersenletsel. Het Openbaar Ministerie deelt de mening dat een valpartij ook de oorzaak kan zijn, aldus het tv-programma.

EénVandaag legde het medische rapport en de scans van het hersenletsel voor aan neurochirurg Paul Depauw van de Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie. Hij concludeert dat Van Geffens hersenletsel niet door een val maar door harde klappen tegen het hoofd is ontstaan in combinatie met ruw heen en weer schudden.

Militaire vakbonden reageren furieus op de nieuwe informatie en roepen minister van Defensie Jeanine Hennis (VVD) op actie te ondernemen en de zaak van Van Geffen en soortgelijke gevallen onder de loep te nemen. Oud-minister van Defensie Hans Hillen (CDA) denkt dat dit het topje van de ijsberg is.

De ouders van Van Geffen willen excuses van Defensie. Commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif zegt in de uitzending dat hij wel verantwoordelijk is, maar dat hij de schuldvraag 'gewoon niet kan beantwoorden'.

Een woordvoerder van het ministerie laat woensdag weten nog niet inhoudelijk op de nieuwe informatie te kunnen reageren. Het ministerie wil eerst precies weten wat er in de uitzending aan bod komt.

Hij benadrukt wel dat Defensie 'ten zeerste betreurt' wat er destijds is gebeurd en dat de organisatie 'aansprakelijkheid heeft erkend'. "Er zijn regelingen getroffen met de nabestaanden", aldus de zegsman. "Zijn partner heeft een nabestaandenpensioen gekregen en Defensie heeft de begrafeniskosten betaald."

Verder is de opleiding van sportinstructeurs verbeterd, zijn de richtlijnen voor militaire zelfverdediging aangescherpt en kunnen de instructeurs beter inschatten wanneer iemand mogelijk gezondheidsklachten heeft overgehouden aan de oefening.