'Laat gevangene geen eigen bijdrage betalen'
Gevangenen moeten niet worden verplicht een eigen bijdrage te betalen voor hun verblijf in de cel. Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven (VVD) moet zijn wetsvoorstel hierover intrekken. Dat stelt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ), een belangrijk adviesorgaan van het ministerie, in een woensdag gepubliceerd advies.
De eigen bijdrage komt volgens de RSJ in feite neer op een extra straf, die er bovendien voor zorgt dat een gevangene diep in de schulden kan komen. Deze regeling is dan ook 'contraproductief', betoogt de RSJ.
Ook de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de vakbond voor rechters en officieren van justitie, spreekt zich uit tegen de plannen. "De resocialisatie van de veroordeelde komt door deze plannen niet alleen onder druk te staan, het wordt de veroordeelde wellicht zelfs zeer moeilijk gemaakt om op 'het rechte pad' te blijven", aldus de NVvR.
De Raad voor de Rechtspraak, de belangenvereniging voor rechtbanken, is ook kritisch. Zij adviseert om de rechter te laten oordelen over de eigen bijdrage en daarbij de draagkracht van een verdachte en de ernst van het vergrijp mee te laten wegen.
Teeven wil dat gedetineerden in de toekomst gedurende maximaal twee jaar een dagvergoeding van zestien euro betalen voor hun verblijf, met een maximum van 11.680 euro. Voor de meeste gedetineerden is dit echter niet te betalen, aldus de raad.
"Een gedetineerde verdient ongeveer vijftien euro per week wanneer hij het maximale aantal uren werkt. De voorgestelde eigen bijdrage bedraagt 112 euro per week", stelt het adviesorgaan. "Dat betekent dat de doorgaans slechte financiële positie van een gedetineerde verder achteruitgaat. Driekwart van de gedetineerden heeft nu al een schuld van meer dan duizend euro." De raad benadrukt dat een grote schuld ongunstig voor een soepele terugkeer in de maatschappij nadat de straf is uitgezeten.
De RSJ vindt het verder vreemd dat Teeven zijn plannen niet heeft laten doorrekenen om te zien of ze überhaupt haalbaar zijn. Dit is 'merkwaardig' omdat in 2008 de toenmalige staatssecretaris de Tweede Kamer liet weten dat een eigen bijdrage voor gedetineerden geen haalbare kaart is. Dit vanwege het risico op recidive en de hoge kosten.
Staatssecretaris Teeven en minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) willen met het plan, gecombineerd met het verhalen van kosten van het strafproces op de verdachte, zestig miljoen euro besparen. Maar de raad noemt dit 'twijfelachtig' en wijst op de berekening uit 2008, waaruit bleek dat alleen al de uitvoeringskosten voor de overheid minstens 45 miljoen euro zouden bedragen.
De bewindslieden sturen de wetsvoorstellen deze zomer naar de Tweede Kamer, meldt een woordvoerder. De kritiek wordt hierin meegenomen. De zegsman wijst er op dat in het originele voorstel de mogelijkheid bestaat om een betalingsregeling te treffen om te voorkomen dat iemand vanwege torenhoge schulden terugvalt in de criminaliteit. Ook kan om uitstel van betaling worden gevraagd.
