Wetenschappers willen af van term zelfplagiaat

De term zelfplagiaat kan voortaan beter vermeden worden. Het begrip wekt ten onrechte de suggestie dat sprake is van ernstige schending van de wetenschappelijke integriteit. Dat stelt de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) woensdag naar aanleiding van de onduidelijkheid die in januari ontstond toen duidelijk werd dat een hoogleraar van de Vrije Universiteit zijn eigen teksten kopieerde.

Een commissie van de KNAW bracht op verzoek van het bestuur het grijze gebied tussen plagiaat en correct hergebruik van teksten, ideeën en onderzoeksresultaten in kaart. De onderzoekers stellen dat dat in de wetenschap gebruikelijk is en dat bronvermelding wenselijk is, maar niet altijd noodzakelijk. De precieze regels hierover zijn echter onduidelijk.

"Omdat geen regels zijn vastgelegd over andere vormen van hergebruik dan plagiaat is terughoudendheid geboden bij het achteraf beoordelen van reeds verschenen publicaties", schrijft de commissie in een verklaring. "Wetenschappers hebben het recht dat hun werk binnen de geldende context wordt geïnterpreteerd en dat ze worden beoordeeld op basis van zorgvuldige afweging van de aard, redenen en effecten van hun handelswijze", vindt de KNAW.

De betreffende hoogleraar economie, Peter Nijkamp, zou in meerdere publicaties teksten van zichzelf en coauteurs hebben overgenomen zonder de bron te hebben genoemd, zo berichtte NRC in januari. Naar aanleiding daarvan werd een onderzoek naar zijn teksten ingesteld. Nijkamp vond de beschuldiging van zelfplagiaat 'zeer tendentieus'. Hij stelde dat zijn naam hierdoor in diskrediet is gebracht.