Ruzie over 'plagiaat' met staatsieportret bijgelegd

De ruzie over plagiaat bij een staatsieportret van koning Willem-Alexander is bijgelegd. Afgesproken is dat een schets die kunstenares Iris van Dongen op basis van een foto van Koos Breukel maakte in bruikleen wordt gegeven aan Breukel. Dat meldt het Mondriaan Fonds donderdag.

Later dit jaar wil Breukel de schets met de foto waar die op is gebaseerd exposeren in de Dutch National Portrait Gallery in Amsterdam. Dat het werk van Van Dongen werd verspreid zonder verwijzing naar Breukel is volgens het Mondriaan Fonds nooit de bedoeling geweest. Er zou sprake zijn geweest van een ongelukkige samenloop van omstandigheden. "Het spijt het Mondriaan Fonds dat Koos Breukel zich benadeeld voelt door deze kwestie en de nasleep ervan."

Breukel zegt blij te zijn dat het meningsverschil is bijgelegd. "Het is een goede zaak dat mensen nu beseffen dat je niet zomaar iemands foto kan gebruiken", zegt de fotograaf. "Maar ik vind het wel getuigen van grote onnozelheid dat niemand heeft ingegrepen, zelfs niet van het museum. Dat is wel de bloody limit wat mij betreft." Van Dongen besefte zelf niet dat haar werk openbaar zou worden, zegt Breukel. Hij neemt haar dan ook niets kwalijk.

De ruzie kwam voort uit een wens van het Mondriaan Fonds om staatsieportretten van de koning te laten maken. Om te besluiten wie dat mag doen, mochten twaalf gegadigden een schets insturen. Het is wat veel gevraagd om een koning voor een schets te laten poseren en daarom moesten de kunstenaars hem op basis van bestaand materiaal en hun fantasie schilderen. Voor de drie winnaars, die een echt staatsieportret mogen vervaardigen, poseert Willem-Alexander uiteindelijk wel.

Van Dongen was een van de winnaars en in interviews gaf zij steeds aan een foto van Breukel te hebben gebruikt. Het stak hem echter dat ze niet van tevoren had gebeld om te vragen of ze zijn foto mocht gebruiken. In NRC Handelsblad sprak hij van 'regelrecht jatwerk' en 'gesubsidieerde plagiaat'. Hij had een toezegging willen hebben dat hij haar een rekening mocht sturen als ze de opdracht zou binnenslepen.

De fotograaf stoorde zich er ook aan dat bij de schetsen in het Rijksmuseum nergens werd vermeld welke foto's zijn gebruikt als uitgangspunt. Het irriteerde hem verder dat een voorstel voor een schetsontwerp dat hij vorig jaar op verzoek van het Mondriaan Fonds indiende werd afgewezen met het argument dat werd gezocht naar jongere kunstenaars. De 51-jarige Breukel is drie jaar jonger dan Rineke Dijkstra, een van de drie die de koning mogen portretteren.