Burgermilities Mexico heroveren stad op drugsbende

Mexicaanse burgermilities die de strijd hebben aangebonden met een drugskartel in de westelijke deelstaat Michoacan zijn zaterdag een stad binnengegaan die in handen was van de drugsbende. De milities werken samen met regeringstroepen om de bendeleden uit Apatzingan te verdrijven, aldus Hipolito Mora, leider van de zogenoemde autodefensas.

Tientallen leden van de burgermilities, herkenbaar aan de witte shirts die ze dragen, reden zaterdag in pick-uptrucks Apatzingan binnen. De stad met zo'n honderdduizend inwoners is al enkele jaren in handen van drugskartel de Tempeliers.

"Federale troepen werken samen met de burgermilities", zei Mora vanuit het centrum van Apatzingan via de telefoon tegen persbureau AP. "Jongens van de autodefensas verplaatsen zich door het centrum en werken deels met de federale regering samen. Er zijn veel, veel mensen opgepakt."

Mora zei dat de federale politie de veiligheid in de staat waarborgt en dat zowel gewapende als ongewapende leden van de autodefensas met de agenten samenwerken om schuilplaatsen van de Tempeliers aan te wijzen. Hij zei dat ongeveer tweehonderd bendeleden zijn opgepakt, onder wie de broer van een van de leiders, Enrique 'Kiki' Plancarte. De Mexicaanse regering wilde hier niet direct op reageren.

De grip van de Tempeliers op Apatzingan was ooit zo stevig dat geen enkele rivaal het in zijn hoofd haalde de stad binnen te gaan. De Tempeliers reden vaak in voertuigen rond met daarop hun symbool, een rood kruis, om de federale politie te kennen te geven de stad te verlaten.

Het kartel heeft zich altijd gepresenteerd als een mystieke christelijke orde die zich inzet om de bevolking te beschermen tegen misstanden door leger en politie. De bendeleden leefden echter van de smokkel van methamfetamine en marihuana en van afpersing. Ook hadden ze de afgelopen jaren een groot deel van de lokale economie in handen.

In oktober probeerden de burgermilities Apatzingan ook al binnen te gaan, maar toen werden ze tegengehouden door militairen die zeiden dat ze met wapens de stad niet in mochten. Een konvooi van honderden ongewapende burgermilitieleden kwam de volgende dag terug en mocht de stad in, waar de autodefensas werden ontvangen met geweervuur van de Tempeliers. Ter vergelding van de inval vielen de bendeleden posten van de autodefensas aan en doodden vijf mensen. Ook vernielden ze elektriciteitsinstallaties waardoor honderdduizenden mensen in zeker veertien dorpen en steden in Michoacan zonder stroom kwamen te zitten.

Mora noemde de inval zaterdag een 'triomf'. De kennis van de stad van de burgermilities heeft de operaties van de regering tegen de Tempeliers volgens Mora al een flinke impuls gegeven. Hij zei dat leden van de autodefensas huis na huis langsgaan en vermoedelijke bendeleden aan de politie aanwijzen. Ook helpen ze de agenten met controles op de in- en uitvalswegen van de stad. "Ze bevinden zich overal in de stad om te kijken of leden van de Tempeliers de stad ingaan of verlaten." Mora zei in Apatzingan te zijn voor een vredesmars waartoe een geestelijke uit de stad had opgeroepen.

Mexico legaliseerde de groeiende autodefensa-beweging vorige maand. Volgens de beweging zijn er zeker twintigduizend leden onder de wapenen. In februari vorig jaar kwamen de burgers in opstand tegen de terreur en afpersing door de Tempeliers. Politie en leger waren erin tot dan toe niet in geslaagd de drugsbende aan te pakken. Het ministerie van defensie heeft de burgermilitieleiders om lijsten met namen van de leden gevraagd en gezegd dat ze hun wapens mogen houden als ze die registreren bij het leger. Het Mexicaanse leger geeft de groepen 'alle nodige middelen voor communicatie, operaties en verplaatsingen', aldus de autoriteiten.