FOK!toen: Pink Floyd - Animals (1977)
Voor de FOK!toen van vandaag gaan we 37 jaar terug in de tijd. Het was namelijk op 23 januari 1977 dat Animals, het tiende album van de groep Pink Floyd, in de platenwinkels verscheen. Animals was een concept album waarop de groep op onverhulde wijze commentaar gaf op de sociale en politieke situatie van Groot-Brittannië in die jaren.
De voorgaande jaren
Pink Floyd was een band die in de vroege zeventiger jaren wereldberoemd was geworden met klassiekers als Atom Heart Mother, Dark Side of the Moon en Wish You Were Here. Tot 1975 had de groep een deal gehad bij platenmaatschappij EMI, waarbij ze ongelimiteerd gebruik konden maken van een studio. Toen aan deze deal een einde was gekomen moest de groep op zoek naar een eigen studio. Toen in Islington een oude kerk te koop werd aangeboden hoefde de groep dan ook niet lang na te denken. Het gebouw werd verbouwd tot een opnamestudio en opslag voor de band en in april 1976 kon Pink Floyd in hun Britannia Row Studio beginnen aan de opnames van het volgende album Animals.
Het concept van Animals
Animals was een concept van Roger Waters en was gebaseerd op de politieke fabel Animal Farm van George Orwell. In de wereld van Animals leven slechts drie diersoorten: Strijdlustige honden, gewetenloze varkens en hersenloze schapen. Waar het boek van Orwell zich op het Stalinisme richtte is Animals meer een klacht in de richting van het kapitalisme.
In de drie centrale nummers op het album worden de drie diersoorten gebruikt om het menselijke gedrag te omschrijven. Zo staan de honden symbool voor de gewetenloze zakenmensen, die denken dat ze alles onder controle hebben. Uiteindelijk zullen ze aan het einde alsnog ten onder gaan.
You gotta be crazy, you gotta have a real need.
You gotta sleep on your toes, and when you're on the street,
You gotta be able to pick out the easy meat with your eyes closed.
And then moving in silently, down wind and out of sight,
You gotta strike when the moment is right without thinking.
And after a while, you can work on points for style.
Like the club tie, and the firm handshake,
A certain look in the eye and an easy smile.
You have to be trusted by the people that you lie to,
So that when they turn their backs on you,
You'll get the chance to put the knife in.
You gotta keep one eye looking over your shoulder.
You know it's going to get harder, and harder, and harder as you get older.
And in the end you'll pack up and fly down south,
Hide your head in the sand,
Just another sad old man,
All alone and dying of cancer.
De varkens verwijzen naar de personen die daadwerkelijk de macht in handen hebben: politici en opiniemakers. Zo krijgt onder meer de toenmalige censuur- en moraalridder Mary Whitehouse een flinke veeg uit de pan.
Hey you, Whitehouse,
Ha ha charade you are.
You house proud town mouse,
Ha ha charade you are
You're trying to keep our feelings off the street.
You're nearly a real treat,
All tight lips and cold feet
And do you feel abused?
.....! .....! .....! .....!
You gotta stem the evil tide,
And keep it all on the inside.
Mary you're nearly a treat,
Mary you're nearly a treat
But you're really a cry.
De schapen staan tenslotte symbool voor de rest van het volk, dat meningloos en zonder enige vorm van zelfreflectie als kuddedieren achter de leider aanloopt. Uiteindelijk is er nog een sprankje hoop als de schapen in opstand komen en een achtervolgende hond afmaken.
The Lord is my shepherd, I shall not want
He makes me down to lie
Through pastures green He leadeth me the silent waters by.
With bright knives He releaseth my soul.
He maketh me to hang on hooks in high places.
He converteth me to lamb cutlets,
For lo, He hath great power, and great hunger.
When cometh the day we lowly ones,
Through quiet reflection, and great dedication
Master the art of karate,
Lo, we shall rise up,
And then we'll make the bugger's eyes water.
Bleating and babbling I fell on his neck with a scream.
Wave upon wave of demented avengers
March cheerfully out of obscurity into the dream.
Have you heard the news?
The dogs are dead!
You better stay home
And do as you're told.
Get out of the road if you want to grow old.
Pink Floyd reageerde daarnaast met Animals ook tegen de snel opkomende punkbeweging. Bij een optreden op de Engelse televisie van The Sex Pistols droeg Johnny Rotten een T-shirt met de tekst 'I Hate Pink Floyd'. Punkers vonden het namelijk wel leuk om op alles af te geven wat de vorige generatie nog zo mooi had gevonden. Nick Mason zou in een later interview erkennen dat hij de punkscene wel kon waarderen. Uiteindelijk was het een muziekgenre dat in dezelfde underground was ontstaan alswaar Pink Floyd ooit was ontstaan, als tegengeluid van de toenmalige generatie.
De opnames
Van april tot december 1976 was Pink Floyd in hun Britannia Row Studio bezig met de opnames van Animals. Achter de knoppen hun vertrouwde technicus Brian Humphries, die eerder ook al zijn diensten had geleverd bij onder meer Ummagumma, Music From the Body (Ron Geesin & Roger Waters) en Wish You Were Here.
De eerste nummers die werden opgenomen waren de tracks 'Raving and Drooling' en 'You've Got to Be Crazy', een tweetal liedjes dat over was gebleven na de opnames van Wish You Were Here. Deze zouden respectievelijk als 'Sheep' en 'Dogs' op het album verschijnen. De twee nummers werden bewerkt zodat ze beter in het concept van Animals pasten. Het volgende nummer dat werd opgenomen was 'Pigs (Three Different Ones)', een nummer dat tussen de twee vorige liedjes in werd geplakt. Als laatste was 'Pigs on the Wing' aan de beurt. Nadat het nummer voltooid was, werd het in twee delen geknipt, als opener en afsluiter van het Animals-concept.
Op het nummer 'Dogs' na, waar David Gilmour aan mee had geschreven, waren alle composities van de hand van Roger Waters. Gilmour was net voor de eerste keer vader geworden en had zodoende weinig aan dit album toe te voegen. Waters had 'Dogs' ook duidelijk geschreven referenties naar zijn eigen privéleven. Zo had de muzikant een oogje op Carolyne Anne Christie, die op dat moment nog getrouwd was met Rock Scully, de manager van de band Greatful Dead. Richard Wright had ondertussen problemen in zijn huwelijk en zou op Animals niet in de credits terug te vinden zijn. Wright zou later met weemoed aan die tijd terugdenken: "Animals was geen fijne plaat om op te nemen ... het was op dat moment dat Roger echt begon te geloven dat hij de enige componist in de groep was. Dat het aan hem te danken was dat de groep nog bestond. Toen hij deze ego trip begon te ontwikkelen was er één persoon waarmee hij een conflict zou krijgen en dat was ik." Ook Nick Mason zou bij de productie van Animals vooral op de achtergrond meewerken.
De groep zat er ondertussen over na te denken om een extra gitarist aan te trekken voor de komende concerten en hadden zodoende gitarist Snowy White uitgenodigd. Die mocht meteen aan het werk toen Waters en Mason bij het afmixen per ongeluk een complete solo van Gilmour hadden gewist. Niet veel later zou de solo van 'Pigs on the Wing' opnieuw op de gevoelige band staan.
De Nederlandse cassette van Animals
De hoes
Nadat de opnames waren afgerond werd het tijd om na te denken over een passende hoes. De ontwerpers van Hipgnosis, de vaste leveranciers van de prachtige hoezen voor de vorige Pink Floyd-albums, kwamen met een drietal voorstellen. Zo was er een ontwerp waarbij een klein kind de slaapkamer van de ouders ingaat terwijl deze liggen te wippen. Het uiteindelijke ontwerp was afkomstig van Waters. Waters woonde in die tijd in de omgeving van Clapham Common en reed zodoende vaak langs de oude afgeleefde electriciteitscentrale Battersea Power Station.
De Nederlandse Picture Disc
De Australische artiest Jeffrey Shaw werd ingehuurd om een 9 meter lange ballon in de vorm van een varken te maken. Het opgeblazen beest kreeg al snel de naam Alfie. Het varken werd gevuld met helium en kwam aan een stevig stuk touw boven de fabriek te hangen. Omdat de weergoden tegen zaten werd de fotosessie een dag uitgesteld en werd er een schutter ingehuurd die de opdracht kreeg om Alfie neer te schieten als ze zou 'ontsnappen'. Op de tweede dag van de fotosessie had manager Steve O'Rourke verzuimd om de schutter opnieuw te boeken en je raadt het vast al; het touw knapte en Alfie was spoorloos verdwenen.
De Zweedse cassette van Animals
Het varken was losgebroken en zweefde in de richting van de aanvliegroute voor Heathrow. Nadat een piloot een melding had gedaan van de ufo ging een politiehelicopter op onderzoek uit en trof al snel het zwevende varken aan. De luchtvaartautoriteiten konden niet veel meer doen dan de arriverende vliegtuigen waarschuwen voor het vliegende monster en zagen het beest richting Chatham verdwijnen op de radar. Alfie zou uiteindelijk in het graafschap Kent landen en joeg daarbij ook nog een kudde koeien de stuipen op het lijf. De daaropvolgende dag werden er eindelijk foto's van het beest boven de oude centrale gemaakt, maar omdat men meer te spreken was over eerder gemaakte foto's van het gebouw besloot men om een afbeelding van het varken in één van die foto's te monteren.
Ook de labels op de plaat waren in het thema van de plaat gemaakt. Zo zien we op de A-kant van de plaat een fisheye-foto van een hond op het Engelse platteland, terwijl we op de B-kant schapen en varkens in datzelfde landschap zien dwalen.
Het album
Kant A:
01 Pigs On The Wing (Part One) 1:24
02 Dogs 17:01
Kant B:
01 Pigs (Three Different Ones) 11:20
02 Sheep 10:22
03 Pigs On The Wing (Part Two) 1:24
De ontvangst
Vanaf 23 januari 1977 lag Animals voor het eerst in de Britse platenwinkels. De Amerikaanse fans mochten nog wachten tot 12 februari. Een dag eerder was kant A van de elpee al volledig te horen geweest in de radioshow van John Peel en de elpees gingen als warme broodjes over de toonbanken. Animals zou in de Britse lijsten de 2e plaats halen, in Amerika bleef de plaat hangen op de 3e positie in de top 100. De NME (New Musical Express) omschreef de plaat als 'één van de meest extreme, meedogenloze, schrijnende en ronduit iconoclastische stukken muziek die ooit beschikbaar werden gemaakt aan deze kant van de zon'. Ook werd de muziek van Pink Floyd vanaf dat moment ook wel aangeduid met de term dinosaurus-rock.
De heruitgave op Japanse cd
De verschillende versies van de plaat
Animals verscheen in 1977 op het Harvest label, in Amerika werd de plaat op Columbia Records uitgebracht. In Zuid-Amerikaanse landen en Azië verscheen de elpee op CBS records. In 1985 verscheen Animals ook bij Columbia Records op cd. In 1994 verscheen het album in een geremasterde uitvoering op cd met een nieuwe hoes, gevolgd door een gelimiteerde uitgave van het album op vinyl in 1997. Datzelfde jaar verscheen the 20th Anniversary Edition in Amerika, gevolgd door een heruitgave in 2000 op Capitol Records. Ook is Animals terug te vinden in de 9-cd box set Shine On uit 1992.
