Alarm Rosetta gaat af vanwege missie

Een van de meest gewaagde ruimtemissies ooit ondernomen bereikt maandag een mijlpaal. De Europese sonde Rosetta was 10 jaar geleden gelanceerd om achter een komeet aan te gaan en daarop te landen. De laatste tweeënhalf jaar heeft de sonde in een slaapmodus gezeten om energie te besparen.

Maar maandag om 10 uur (GMT) gaat de interne klok af en wordt de sonde uit zijn slaapmodus gehaald. De sonde zal eerst zijn systemen opwarmen voordat hij een signaal naar de aarde verstuurt.  De sonde Rosetta is op weg naar de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko, en de ontmoeting staat gepland voor augustus.

Na enkele maanden bestuderen van de 4km wijde komeet, gaat de sonde een kleine robot (Philae) op de komeet laten landen, om oppervlaktemateriaal te bestuderen en foto’s te maken. De European Space Agency (ESA) in Darmstadt, Duitsland weet niet hoe laat het belangrijke bericht “ik ben wakker” ontvangen wordt, maar de verwachting is tussen 17:30 en 18:30 GMT. Voordat de sonde een bericht kan sturen, moet hij een aantal systeemtests voltooien die enkele uren in beslag nemen.

Als eerste moet de sonde de temperatuur in de sensoren en navigatie-instrumenten verhogen om deze te kunnen activeren. De volgende stap is het stoppen van een gecontroleerde ‘spin’ waar de sonde zich in bevindt sinds hij in slaapmodus is.

Het bericht is een ‘carrier signal’ en er komt dus geen data mee. “Wij ontvangen een frequentie, wat in theorie een continue piep is als je het zou veranderen in geluid.” “Hoewel er geen informatie beschikbaar is over de sonde, weten wij wel dat alles in orde is en dat de sonde in een goede staat verkeert.”
Als de sonde tijdens de systeemtest een fout tegenkomt in de voorgeprogrammeerde  controletesten, dan gaat hij terug naar het begin van het vorige commando en begint de test opnieuw. Dit kan inhouden dat het “ik ben wakker”-bericht pas laat in de nacht kan aankomen bij de ESA. De operators gaan dinsdag pas commando’s sturen naar de sonde als er geen bericht ontvangen wordt.

Rosetta werd omstreeks juni 2011 in een diepe slaapstatus gebracht. Deze keuze is gemaakt omdat dat de sonde zo ver van de zon verwijderd was dat de zonnepanelen te weinig energie opleverden om het systeem actief te houden.

Sinde zijn lancering in 2004 heeft de sonde een zeer aparte route afgelegd naar de komeet.  Hij heeft diverse vluchten langs planeten gemaakt om de snelheid te verhogen.

Als de operators alles hebben beoordeeld en ‘groen licht’ hebben gekregen, gaan ze de motoren van de sonde activeren om dichterbij de komeet te komen. De huidige afstand tussen de komeet en de sonde is ongeveer 9 miljoen kilometer, halverwege september zal dit rond de 10 kilometer liggen. De landing van de Philae staat momenteel gepland op 11 november.

De intentie is dat Rosetta de komeet zal blijven volgen, terwijl hij dichter bij de zon komt.  De sonde zal tijdens deze vlucht de oppervlakte continu in de gaten houden en eventuele veranderingen direct verzenden naar het ESA.

Kometen zouden materialen bevatten die sinds het ontstaan van het zonnestelsel (4.6 miljard jaar geleden) onaangetast zijn gebleven. Hierdoor zouden de data die Rosetta verzamelt de wetenschappers kunnen helpen om het ontstaan van het zonnestelsel te begrijpen.

ESA-directeur Jean-Jacques Dordain vertelt: “Rosetta is een unieke missie, unieke technologie, uniek wetenschappelijk gezien en van een filosofisch standpunt ook uniek gezien, omdat kometen mogelijk de sleutel bevatten tot ons ontstaan.”