Vragen en antwoorden over politieke onrust Thailand

Antiregeringsdemonstranten hebben in Thailand de belangrijkste verkeersaders in het centrum van Bangkok bezet in een poging de regering ten val te brengen en de premier te dwingen af te treden. Hieronder volgen enkele vragen en antwoorden over de politieke onrust.


Waarom willen de demonstranten dat de premier aftreedt en dat de verkieizingen van 2 februari niet doorgaan?

Ze vinden dat premier Yingluck Shinawatra's regering de praktijken voortzet van haar broer Thaksin Shinawatra, die van 2001 tot 2006 premier was. Hij gebruikte het familiefortuin en overheidsgeld om kiezers te beïnvloeden en zijn greep op de macht te verstevigen. De betogers willen politieke hervormingen vóórdat er verkiezingen worden gehouden.

Welke maatregelen stellen de betogers voor?
De protestleiders, die zichzelf de Democratische Hervormingscommissie van het Volk noemen, willen dat de regering haar macht overdraagt aan een niet-gekozen 'volksraad', een groep van driehonderd personen die door vakbonden worden aangedragen en honderd die door henzelf worden aangesteld. De raad zou wetten moeten amenderen waarmee corruptie wordt bestreden en andere hervormingen worden doorgevoerd. Een aangewezen premier zou maximaal de komende twee jaar moeten helpen het land te besturen.

Waarom willen ze Yingluck dwingen af te treden?
De betogers zien Yingluck als marionet van haar broer Thaksin, die in 2006 door het leger werd afgezet na straatprotesten waarin hij werd beschuldigd van corruptie en machtsmisbruik. Hij ging in 2008 in ballingschap om een gevangenisstraf te ontlopen.

Hoelang zijn de protesten gaande?
De huidige protesten startten twee maanden geleden. Sinds 2006 heeft Thailand echter al geregeld te maken met politieke onrust.

Wat is het standpunt van de regering?
De regering zegt bereid te zijn per direct met alle partijen gesprekken over politieke hervormingen te voeren en een proces te starten wat kan worden doorgevoerd als ze wordt herkozen.

Wat voor soort hervormingen worden voorgesteld?
De demonstranten zijn niet specifiek over de hervormingen die ze willen doorvoeren, afgezien van de verkiezing van gouverneurs die nu door de centrale regering worden aangesteld en vage suggesties om de politie verantwoordelijker te maken voor haar handelen.

Hoeveel steun hebben de betogers?
De grootste demonstraties hebben tot tweehonderdduizend mensen op de been gebracht, waarmee het de grootste van de afgelopen decennia waren. De betogers komen vooral uit de middenklasse en worden gesteund door het bedrijfsleven en de financiële wereld.

Wie steunen de regering?
Thaksin en zijn politieke bondgenoten hebben sinds 2001 iedere landelijke verkiezing met gemak gewonnen. De aanhangers, de zogenaamde Roodhemden, gingen in 2010 - toen oppositie - zelf de straat op uit protest tegen de regering. Thaksin heeft zijn aanhang in de lagere klassen, met name Thai van het platteland die baat hebben gehad bij zijn beleid, waaronder zo goed als gratis gezondheidszorg.

Waar staat het leger?
Het leger heeft een stevige positie in de Thaise politiek. Sinds het land in 1932 een constitutionele monarchie werd, werden zo'n tien succesvolle coups gepleegd. Maar de laatste twee, in 1991 en 2006, hebben het land gedestabiliseerd en de reputatie van het leger schade toegebracht. Het leger heeft verklaard neutraal te zijn in het huidige politieke conflict, maar het feit dat er niet wordt ingegrepen in de soms gewelddadige protesten toont aan dat het leger sympathie heeft voor de demonstranten.

Hoe gewelddadig zijn de protesten?
De afgelopen twee maanden zijn ten minste acht mensen om het leven gekomen, onder wie politieagenten en Roodhemden. Hoewel de betogers zeggen vreedzaam te demonstreren, gooien ze wel geregeld stenen en kleine zelfgemaakte bommen naar de politie. Hun doel is tweeledig: een gewelddadige reactie van de politie ontlokken en zo sympathie onder de bevolking te winnen en de situatie dusdanig chaotisch te laten worden dat het leger wel tussenbeide moet komen om de rust in het land te doen wederkeren.

Hoe zal het conflict worden opgelost?
De betogers weigeren met de regering te onderhandelen. Yingluck zegt dat haar regering verplicht is haar taken uit te voeren en verkiezingen te houden. Er is een mogelijkheid dat het parlement geen meerderheid bij de verkiezingen haalt, omdat demonstranten de registratie van kandidaten in meerdere provincies tegenhouden. Een militaire coup blijft een optie, maar het is waarschijnlijker dat er een 'juridische coup' zal plaatsvinden door rechtbanken die Yingluck kunnen dwingen af te treden vanwege mogelijke corruptie of schending van de grondwet.