'Geen NSA-achtige praktijken bij AIVD'

De verontwaardiging over de activiteiten van de Nederlandse inlichtingendiensten is overtrokken. Dat betoogt de vertrekkende voorzitter van de toezichthouder voor de inlichtingendiensten (CTIVD) Bert van Delden in een vrijdag gepubliceerd interview met De Persdienst. "KPN kan precies nagaan dat wij nu hier dit gesprek hebben. En waar we straks naartoe gaan. Misschien zit dáár wel het grote privacyrisico."

De toezichthouder deed de afgelopen tijd onderzoek naar de activiteiten van de Nederlandse diensten. "NSA-achtige praktijken" kwam Van Delden daarbij niet tegen. De werkwijze van de Amerikanen is volgens hem niet vergelijkbaar met die van de Nederlanders. Dat verschil is niet alleen een kwestie van cultuur, maar komt volgens hem ook door het "bijna onbeperkte budget" van de Amerikaanse afluisterdienst NSA.

"Je moet niet bezuinigingen op onze veiligheidsdiensten, maar je moet ze ook geen honderden miljoenen geven, want dan gaan ze zulke dingen doen", waarschuwt de vertrekkende CTIVD-voorzitter. Van Delden heeft naar eigen zeggen geen bezwaar tegen meer openheid bij de AIVD, maar benadrukt dat zoiets ook nadelig kan uitpakken. "Een dienst wil lieden die iets in hun schild voeren, afschrikken. Dan helpt het als het lijkt alsof ze alles kunnen volgen."

Door onthullingen van de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden is het inlichtingenwerk wereldwijd in een kwaad daglicht komen te staan. Toch valt het afluisteren in Nederland wel mee, vertelt Van Delden. Diensten als de AIVD en MIVD zouden jaarlijks onderzoek doen naar "enkele honderden mensen", fors minder dan de politie. De mensen die worden onderzocht doen bij de toezichthouder zelden alarmbellen afgaan. "Dan denk ik bijna altijd: dat kan ermee door."

Van Delden noemt het "noodzakelijk" dat de wet wordt aangepast om het aftappen van kabelgebonden internetgegevens mogelijk te maken. De diensten zijn nu nog gebonden aan een wet uit 2002. "Toen waren er nog geen Twitter of die 'Face-dingen'. We zetten als burgers heel veel van onszelf op internet en beginnen dan boos te roepen dat de veiligheidsdienst aan onze privacy zit."