'Banken te laks met mensenrechtenschendingen'

Banken en verzekeraars zijn niet streng genoeg voor de delfstofwinnende bedrijven waarin ze investeren. De financiële instellingen doen niet altijd genoeg om mensenrechtenschendingen door dit soort bedrijven te voorkomen of te beëindigen. Dat blijkt uit dinsdag gepubliceerd onderzoek van de Eerlijkebankwijzer en de Eerlijkeverzekeringswijzer.

Banken en verzekeraars als ABN AMRO, ING, Achmea en Aegon investeren miljarden in mijnbouwbedrijven en olie- en gasproducenten als Shell en Trafigura. De manier waarop banken en verzekeraars met mensenrechtenschendingen omgaan verschilt enorm, blijkt uit het onderzoek.

Voor bankinvesteringen, verzekeringsbeleggingen en vermogensbeheer zijn aparte scores berekend. ABN AMRO en ING scoren voor hun bankinvesteringen een voldoende. Rabobank krijgt echter het cijfer 3.

De vermogensbeheerders van ABN en ING scoren ook een dikke onvoldoende (respectievelijk 1 en 3). De overige vermogensbeheerders, waaronder APG, Aegon en Achmea, krijgen wel een voldoende. ASN en Triodos krijgen zelfs een 10, omdat zij bedrijven uitsluiten die betrokken blijken te zijn bij mensenrechtenschendingen.

De verzekeraar van SNS Reaal komt door het inzetten van onder meer screening uit op een 10. De verzekeraars van ING en APG blijven daar met het cijfer 3 ver bij achter. Achmea, Aegon, ASR scoren een 7 en nemen dus in 'ruim voldoende mate' hun verantwoordelijkheid.

Allianz, Delta Lloyd, Generali en Legal & General wilden niet meewerken aan het onderzoek en krijgen daardoor het cijfer 1.

De financiële instellingen die in delfstofwinnende bedrijven investeren proberen volgens de onderzoekers vrijwel allemaal hun invloed op de bedrijven te gebruiken door een 'kritische dialoog' aan te gaan. Er ligt echter te weinig nadruk op het beoogde resultaat: het voorkomen en beëindigen van mensenrechtenschendingen.

Driekwart van de financiële instellingen beperkt zich tot het stimuleren van mijnbouw-, olie- en gasbedrijven om een goed mensenrechtenbeleid in te voeren. "Herstel en genoegdoening voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen krijgen veel te weinig aandacht." Nog geen kwart van de instellingen beëindigt de investeringen als met het bedrijf geen afspraken zijn te maken of als het bedrijf zich niet aan de afspraken houdt.

De Eerlijke Bankenwijzer en de Eerlijke Verzekeringswijzer zijn een initiatief van Oxfam Novib, FNV, Amnesty International, Milieudefensie, Dierenbescherming en IKV Pax Christi. Voor het onderzoek zijn tien delfstofwinnende bedrijven geselecteerd die de afgelopen jaren betrokken waren bij ernstige schendingen van de mensenrechten van lokale gemeenschappen.