Protesten Kiev lopen steeds meer uit de hand

De protesten tegen de beslissing van de Oekraïense regering om de Europese Unie de rug toe te keren en zich meer op Rusland te richten worden steeds feller. In de hoofdstad Kiev waren zondag honderdduizenden mensen op de been voor het grootste protest sinds de Oranjerevolutie van 2004. Demonstranten trokken een standbeeld van Sovjet-grondlegger Vladimir Lenin van zijn sokkel en legden blokkades rond belangrijke regeringsgebouwen.

De regering van president Viktor Janoekovitsj kondigde een onderzoek aan naar oppositieleiders, die zij beschuldigde van een poging de macht te grijpen. Zij waarschuwde demonstranten dat zij strafrechtelijk vervolgd kunnen worden.

"Oekraïne is Janoekovitsj beu. Wij hebben nieuwe regels nodig. Wij moeten degenen die aan de macht zijn volledig veranderen. Europa kan ons helpen", zei betoger Kostiantin Meseljoek (42).

Het Onafhankelijkheidsplein in Kiev stond helemaal vol. Mensen zwaaiden met vlaggen van de Europese Unie, zongen het volkslieden en riepen de regering op tot aftreden. "Weg met de bende!", werd er geroepen.

"Ik ben ervan overtuigd dat na deze gebeurtenis de dictatuur in ons land nooit zal overleven", zei wereldkampioen boksen en oppositieleider Vitali Klitsjko. "Mensen zullen het niet tolereren dat ze worden geslagen, dat ze monddood worden gemaakt, dat hun principes en waarden worden genegeerd."

Bij het invallen van de duisternis namen de spanningen toe. Betogers begonnen belangrijke regeringsgebouwen te blokkeren met auto's, barricades en tenen. De betogingen hebben ook een anti-Russische ondertoon omdat Moskou er alles aan gedaan heeft om een samenwerkingsakkoord van Oekraïne met de EU te dwarsbomen, onder meer door te dreigen met handelssancties. Bij de protesten moest daarom het standbeeld van Lenin het ontgelden.

Nadat het beeld van de eerste leider van de Sovjet-Unie van zijn sokkel was getrokken werd het hoofd eraf geslagen. Vervolgens sloegen betogers om beurten met mokers in op de romp van het gevallen beeld.

"Vaarwel, communistisch erfgoed", twitterde Andrij Sjevtsjenko, parlementslid van de oppositie.

"Het is niet zomaar een revolutie", riep oppositielid Oleg Tiagnibok van de Svoboda-partij in een toespraak tot de menigte. "Het is een revolutie van waardigheid."

Ondertussen lijkt een oplossing voor de crisis ver weg. De regering doet geen concessies en de oppositie laat tegenstrijdige verklaringen horen over hoe het verder moet gaan. "Wij breiden onze demonstratie uit", zei oppositieleider Arsenij Jatsenjoek. "Wij zullen vechten tot de overwinning. Wij zullen vechten voor waar wij in geloven."

Het Westen roept de partijen op geweld te vermijden en roept op tot een dialoog. Voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie telefoneerde met Janoekovitsj en benadrukte 'de noodzaak van een politieke oplossing'. Hij stuurt EU-buitenlandchef Catherine Ashton komende week naar Kiev om te bemiddelen. Janoekovitsj besprak de situatie ook met secretaris-generaal Ban Ki-moon van de Verenigde Naties.

Het massale protest op het Onafhankelijkheidsplein roept herinneringen op aan de Oranjerevolutie van 2004, toen betogers ageerden tegen Janoekovitsj' overwinning in de frauduleuze presidentsverkiezingen. De uitslag werd vernietigd, waarna pro-westerse tegenstanders van Janoekovitsj aan de macht kwamen. Maar zij verbruiden hun kansen en in 2010 haalde Janoekovitsj alsnog de overwinning naar zich toe. Afgelopen week traden de autoriteiten hard op toen een groep betogers het kantoor van de president probeerden te bestormen.