Wetenschappelijke publicaties moeten gratis online

Alle Nederlandse wetenschappelijke publicaties moeten over tien jaar gratis online beschikbaar zijn. Als universiteiten hier niet snel genoeg aan meewerken, worden ze hier met nieuwe regelgeving toe verplicht, kondigt staatssecretaris van Onderwijs Sander Dekker (VVD) zaterdag aan.

Onderzoeken die helemaal of deels betaald zijn uit publiek geld moeten volgens Dekker voor iedereen gratis beschikbaar zijn. Het gaat volgens zijn ministerie om ongeveer 33 duizend wetenschappelijke artikelen per jaar. Als iedereen die kan inzien, zou dat bijdragen aan de verspreiding van kennis en vooruitgang in de wetenschap.

De publicaties zijn volgens Dekker niet alleen van belang voor onderzoekers en studenten, maar juist ook voor mensen buiten universiteiten die nu alleen tegen hoge kosten toegang hebben. Als de onderzoeken gratis zijn in te zien, wordt het bijvoorbeeld voor artsen gemakkelijker kennis te nemen van de nieuwste inzichten en behandelwijzen. Ondernemers en bedrijven kunnen nieuwe inzichten dan sneller toepassen bij innovaties. Dekker ziet ook voordelen voor leraren, die de nieuwste inzichten kunnen gebruiken bij hun lessen.

Dekker wil dat over vijf jaar al zestig procent van de wetenschappelijke artikelen gratis online is te lezen. Hierbij wil hij samen optrekken met het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Die landen vinden ook dat met publiek geld vergaarde kennis gratis inzichtelijk moet zijn.

Dekker gaat begin volgend jaar met universiteiten en uitgeverijen onderhandelen over welke stappen moeten worden genomen. Over drie jaar gaat de minister na hoe het gaat. Als het hem dan niet snel genoeg gaat, komt er wetgeving om de openbaarheid van de onderzoeken af te dwingen.