Uitspraak Greenpeace-zaak 22 november

Het Internationaal Zeerechttribunaal in Hamburg doet op 22 november uitspraak in de zaak die Nederland aanspande tegen de Russische Federatie over het Greenpeace-schip Arctic Sunrise en diens bemanning. Dat hebben de rechters van het tribunaal gezegd.

In een drie uur durende hoorzitting, en onder grote belangstelling van de internationale media, bepleitte Nederland woensdag de vrijgave van het schip door Rusland en de vrijlating van dertig bemanningsleden, onder wie ook twee Nederlanders. De Arctic Sunrise werd 19 september, volgens de Nederlanders op onrechtmatige gronden, in de Barentszzee door de Russische kustwacht geënterd en opgebracht. De bemanning, die zich daarvoor schuldig had gemaakt aan het ongeoorloofd betreden van het boorplatform, werd gearresteerd en zit sindsdien in Rusland in hechtenis.

In Hamburg was geen Russische afvaardiging aanwezig omdat Moskou het gezag van het Internationale Zeerechttribunaal in deze zaak niet erkent. Als in Russische ogen de nationale soevereiniteit in het geding is, behoudt Moskou zich het recht voor om uitspraken van het hof naast zich neer te leggen.

Voor de 22 rechters van het tribunaal bepleitte de Nederlandse delegatie dat de Russen in strijd met internationaal recht handelden toen zij besloten om de Arctic Sunrise te enteren. "Daarom is alles wat op de entering volgde ook onrechtmatig", betoogde René Lefeber van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Er was geen sprake van piraterij, en een verdere aanklacht van 'hooliganisme' heeft binnen het internationaal recht geen status, aldus Lefeber.

Volgens Nederland staat de afwezigheid van Rusland bij de hoorzitting een bindende uitspraak door het Internationale Zeerechttribunaal niet in de weg.

Met het aanspannen van een zaak tegen Rusland voert Nederland de druk op de Russische president Vladimir Poetin hoog op. Achter de schermen vindt bovendien druk diplomatiek overleg plaats. Zowel Buitenlandse Zaken als natuurlijk de 'activisten' van Greenpeace zelf hoopt dat als gevolg van die gesprekken, in combinatie met de zaak in Hamburg, de Russen uiteindelijk overstag zullen gaan. Mogelijk al tijdens een bezoek van koning Willem-Alexander, komende vrijdag en zaterdag, aan president Poetin.

René Lefeber deed in Hamburg een dramatische oproep aan Poetin. "De winter komt eraan. Mijn regering bidt dat de bemanning veilig naar huis kan komen." Dat die bemanning zonder toestemming een boorplatform betraden lijkt niet belangrijk te zijn.