Erdogan komt met democratiseringspakket

De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan heeft maandag een pakket democratische hervormingen aangekondigd. Volgens Erdogan gaat het om 'historische' stappen. De hervormingen vormen een sleutelonderdeel van het vredesproces met de Koerden en zijn voorts van groot belang voor Erdogans eigen politieke toekomst.

"Turkije is onherroepelijk het pad van democratisering ingeslagen", zei Erdogan. Of de hervormingen echter ver genoeg gaan om zijn critici tevreden te stellen is nog onduidelijk. Ook is de vraag hoe zijn conservatieve achterban reageert op de maatregelen. Bovendien is niet duidelijk of de maatregelen de vredesonderhandelingen met de Koerden een impuls kunnen geven. De politieke toekomst van Erdogan is dan ook nog niet veiliggesteld.

Het 'democratiseringspakket' moet minderheden zoals de Koerden en Alevieten meer rechten geven. Het wordt mogelijk om in andere talen dan het Turks campagne voor verkiezingen te voeren en de huidige kiesdrempel wordt gewijzigd. Ook is Erdogan de Koerden tegemoet gekomen door op privéscholen in sommige vakken het Koerdisch toe te staan. Daarnaast mogen de letters q, w en x worden gebruikt in overheidsdocumenten. Deze letters zitten niet in het Turkse, maar wel in het Koerdische alfabet.

De taalkwestie ligt zeer gevoelig bij de Koerden en zorgt al meer dan dertig jaar voor grote spanningen. Na de bekendmaking van de hervormingen reageerde Gultan Kisanak van de pro-Koerdische Vrede en Democratie Partij teleurgesteld. Ze zei dat de maatregelen meer gericht zijn op het wegnemen van politieke zorgen dan op het uitbreiden van de democratie. "Dit is geen democratiseringspakket, het is een verkiezingspakket van de AKP", zei ze, verwijzend naar de partij van Erdogan.

Een ander voorstel van Erdogan is het versoepelen van de strikte regels voor het dragen van hoofddoekjes. De Turkse staat is op seculiere leest geschoeid en vrouwelijke ambtenaren mochten dan ook geen hoofddoekjes dragen. Dat verbod is nu van de baan. Het verbod blijft echter wel bestaan voor rechters, openbaar aanklagers en leden van de veiligheidsdiensten.

Erdogan erkende dat het democratiseringspakket niet aan ieders verwachtingen voldoet, maar hij noemde de maatregelen toch de grootste stappen die in de geschiedenis van de republiek zijn gezet. Sommige maatregelen moeten nog worden goedgekeurd door het parlement, maar omdat de AK-partij een forse meerderheid heeft, lijkt dit geen problemen op te leveren.

Eurocommissaris voor uitbreiding Stefan Füle liet via een woordvoerder weten blij te zijn met de hervormingen. Erdogan is de drijvende kracht achter de poging van Turkije om lid te worden van de Europese Unie. Hoewel de laatste hervormingen er vooral op gericht lijken om binnenlandse politieke kwesties op te lossen, worden ook kwesties waar de EU kritiek op had aangepakt.