Jan Decleir officieel bij groten der aarde
Jan Decleir mag zich vanaf vrijdagavond officieel onder de grote acteurs scharen. De 67-jarige Vlaming krijgt dan op het festival Film by the Sea in Vlissingen de Grand Acting Award, die wordt uitgereikt aan acteurs die volgens de festivalorganisatie zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de filmindustrie. Eerder ontvingen Morgan Freeman, Sir Ben Kingsley, Michael Nyqvist en Stanley Tucci deze prijs.
Decleir is veelvuldig op het toneel te zien geweest, waar hij werkte bij de Internationale Nieuwe Scène, een Vlaams theatergezelschap dat van 1973 tot 1997 bestond. Het gezelschap voerde ook het stuk Mistero Buffo ('Komisch Mysterie') van de Italiaanse schrijver Dario Fo op. Hun versie uit 1972 staat bekend als een van de beste en belangrijkste Vlaamse theaterproducties. Ook was Decleir jarenlang te zien in zijn productie van Obscene Fabels, ook van Fo.
De acteur was ook veelvuldig te zien op televisie, waarmee hij doorbrak bij het grote publiek. Zijn beroemdste tv-rol is zonder meer die van Sil de Strandjutter in de gelijknamige serie uit 1976, gebaseerd op het boek van Cor Bruijn.
Maar de meeste bekendheid verwierf Decleir met zijn werk als filmacteur. In 1967 maakte hij zijn filmdebuut met de tv-film Heeft Geleden Onder Pontius Pilatus, waarin hij de rol van Judas speelde. De rol van de harteloze deurwaarder Dreverhaven in de boekverfilming Karakter van Mike van Diem uit 1997 leverde hem een Gouden Kalf en een Grolsch Film Award op tijdens het Nederlands Film Festival. Ook in Frankrijk en België werd Decleir voor de rol onderscheiden. Als klap op de vuurpijl won de film de Oscar voor beste niet-Engelstalige film.
De afgelopen jaren was Decleir ook te zien in breed gewaardeerde films als Loft, Smoorverliefd en Nova Zembla. Laatstgenoemde, de eerste Nederlandse film die volledig in 3D werd uitgebracht, ontving in 2011 het Gouden Kalf voor beste Nederlandse speelfilm.
Decleir mag dan vrijdag in Vlissingen in het zonnetje worden gezet, de Vlaming was niet altijd te porren voor het in ontvangst nemen van prestigieuze prijzen. Zo weigerde hij in 2011 de Gouden Erepenning van het Vlaams Parlement. De acteur liet toen weten geen behoefte te hebben aan een dergelijke prijs. "Die uitreikingen vind ik totaal onbelangrijk", verduidelijkte hij in een reactie aan Belgische krant De Standaard. "Ze worden georganiseerd door politici - ik zie die mensen nooit in het theater of op premières, buiten een paar uitzonderingen die de regel bevestigen."
In 2011 ontving Decleir van de Universiteit Antwerpen een eredoctoraat. In mei aanvaardde hij de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Algemene Culturele Verdienste.
De 13e editie van Film By the Sea duurt nog tot en met zaterdag.
